FortsaLefkada.gr 
Στό τέλος της δεκαετίας του ΄50 ήρθαν τα υδραυλικά λιοτρίβια να εκτοπίσουν σταδιακά τα ιππήλατα, στα οποία πλέον η μηχανή αντικατέστησε το άλογο! Επρόκειτο για ένα τεράστιο βήμα προόδου, παρόλο που οι μηχανές που διέθεταν ήταν κυριολεκτικά πρωτόγονες. Σημασία είχε πως τώρα όλα γίνονταν ευκολότερα για το αφεντικό και τους εργάτες του κι ότι ανέβηκε κατακόρυφα η δυνατότητα γρηγορότερης και ποιοτικότερης επεξεργασίας του προϊόντος…
Δείτε πως γίνονταν:
Εμφανώς μεγαλύτερος πλέον ο (μεταλλικός) κάδος αλλά και τα λιτρουβιολίθαρα στο υδραυλικό λιτρουβιό…
Μεγαλύτερο και κατά πολύ ισχυρότερο το πιεστήριο (η στάση), που πλέον λειτουργούσε με υδραυλικό τρόπο ανεβάζοντας την βάση προς τα πάνω κι όχι κατεβάζοντας την “βίδα”…
Το αναβαθμισμένο πιεστήριο μάλιστα έχει και φιρμάτο κατασκευαστή: “Π. ΜΑΣΤΡΑΝΤΩΝΗΣ – ΕΝ ΠΕΙΡΑΙΕΙ” λέει η μεταλική σφραγίδα-πλάκα.
Κατά τα άλλα όμως υπάρχουν ομοιότητες: Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο συλλέγεται ο ελαιοπολτός…
…και γίνεται το γέμισμα στα τσόλια…
Παρομοίως και το πόστιασμα των τσολιών στη στάση…
Η διαφορά είναι, όπως είπαμε, πως η βάση του πιεστηρίου ανεβαίνει, οπότε το ζουμί (που επαυξάνεται απ΄το συχνό βρέξιμο των τσολιών
με καυτό νερό, για να διευκολύνει το στίψιμο) οδηγείται στο κουτί του διαχωριού με την μαύρη σωλήνα που βλέπουμε…
Κι εδώ είναι η μεγάλη διαφορά: Η πρωτόγονη μονοκύλινδρη μηχανή που βλέπετε, δίνει κίνηση σε όλο το σύστημα αντικαθιστώντας την δύναμη του αλόγου αλλά και την ανθρώπινη συνδρομή σ΄ αυτό! (Παρόλο που το προσπαθήσαμε, δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε την φίρμα του κατασκευαστή εδώ…)
Το σύστημα των ιμάντων που βλέπετε, αναλαμβάνει να διαμοιράσει την κινητική ενέργεια της μηχανής στα διάφορα εξαρτήματα του συστήματος.
Εδώ βλέπουμε ένα τετρατσίμπαλο λυχνάρι (με τέσσερα φυτίλια και φλόγες) που ήταν το σύνηθες φωτιστικό μέσο των λιτρουβιών και το οποίο έκαιγε, τι άλλο; λάδι (απ΄το παραγόμενο…).
Μια γυναίκα, συνήθως η αφεντικίνα όπως εδώ, συνηθίζονταν να κερνάει τόσο τους εργαζομένους σκληρά λιτροβιαραίους όσο και κυρίως τους πελάτες, που έκαναν το λάδι τους στο λιτρουβιό!
Με τα μηχανήματα αυξάνονταν σημαντικά η παραγωγή του λιτρουβιού σε σύγκριση με το ιππήλατο…
Οπότε και το αφεντικό έχει κάθε λόγο να ποζάρει ευχαριστημένο μ΄ όλη την (πολυπληθή είναι η αλήθεια) οικογένειά του…
Αλλά κι οι θεατές, είχαν λόγο να χειροκροτήσουν για την άψογη και ζωντανή αναπαράσταση…
Υ.Γ. Εκείνο που δεν είπαμε, γιατί δεν έγινε στην επίδειξη, είναι πως στα παντός είδους λιτρουβιά το στιμμένο εναπομείναν περιεχόμενο στα τσόλια, είναι το λιοκκόκι ή πυρήνας, ο οποίος αδειάζονταν σε κάποια γωνιά του λιτρουβιού μέχρι να έρθει κάποιο φορτηγό αυτοκίνητο να τον παραλάβει και να τον μεταφέρει σε κατάλληλο εργοστάσιο (πυρηνελαιουργείο) για περεταίρω επεξεργασία, απ΄την οποία προκύπτει το πυρηνέλαιο…
*****
Ακολουθεί σχετικό φωτορεπορτάζ:
