Η παραχάραξη της ιστορίας

Και το δικό μας άρθρο-σχολιασμός στον πανηγυρικό της 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ (του κ. Μ. Μαραγκάκη):

Παραχάραξη της ιστορίας
Του ΝΙΚΟΥ ΓΑΖΗ
Κάπου ήταν αναμενόμενο η νέα κυβέρνηση να προσπαθήσει να φέρει ένα διαφορετικό ύφος στη δημόσια συμπεριφοράς της. Και στα πλαίσια αυτού του αναμενόμενου, περιμέναμε πως θα βλέπαμε και διαφορετική οπτική στο περιεχόμενο και στις εκδηλώσεις της εθνικής μας επετείου της 25ης Μαρτίου. Όμως η σχετική εγκύκλιος του υπουργού Παιδείας που συνιστούσε μια πρώτη παραχάραξη της ιστορικής προσέγγισης της επανάστασης του 21, ομολογώ πως ξεπέρασε και τις πιο χειρότερες προβλέψεις μας…
Στον μικρό μας τόπο όμως, είχαμε ακόμη μεγαλύτερη απόκλιση κατά την προσέγγιση του περιεχομένου της εθνικής μας γιορτής. Τουλάχιστον αυτό αποκομίσαμε ακούγοντας τον πανηγυρικό της ημέρας από εκπαιδευτικό, η επιλογή του οποίου σαν ομιλητή , είναι η αλήθεια πως ήταν έκπληξη πρώτου μεγέθους. Γιατί δύσκολα επιλέγεις έναν «αντιρρησία συνειδήσεως» που αρνείται να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία φέροντας όπλο και τον βάζεις να μιλήσει -με ακροατήριο και μαθητές- για μια αιματοβαμμένη επανάσταση στην οποία τα όπλα και τ΄ άρματα είχαν τον πρώτο και τον κυρίαρχο ρόλο… Οπότε φαίνονται μάλλον σαν φυσιολογικά κι αναμενόμενα τα αιχμηρά σχόλια που διαβάσαμε, με ερωτηματικά του τύπου, «αν ο Κολοκοτρώνης, ο Μακρυγιάννης, ο Καραϊσκάκης κι άλλοι ήρωες της επανάστασης ήταν αντιρρησίες συνειδήσεως κι αρνούνταν (σαν τον ομιλητή καλή ώρα) να πιάσουν όπλο, εμείς πως θα λεγόμαστε άραγε σήμερα; Μουσταφάδες ή Σουλεημάνηδες;»
Υπήρξε βέβαια κι η αντίθετη άποψη, αφού κάποιοι, έστω κι ελάχιστοι, ούτε λίγο ούτε πολύ παιάνισαν διθυραμβικά σχόλια για την παρουσία του συγκεκριμένου ομιλητή και για το περιεχόμενο της ομιλίας του! Βέβαια η σοβαρότητα της αξιολόγησης μιας ομιλίας ιστορικού περιεχομένου, έχει να κάνει τόσο με το επίπεδο του αξιολογητή όσο και με την σχέση που έχει με την ιστορία… Οπότε ας αντιπαρέλθουμε καλύτερα αυτού του είδους τους «αξιολογητές» και τις αξιολογήσεις τους και να ξαναγυρίσουμε στο περιεχόμενο του συγκεκριμένου πανηγυρικού, που εκφωνήθηκε στον Ι. Ναό της Μητρόπολης μετά την δοξολογία κι ο οποίος, οφείλουμε να το πούμε, προκάλεσε φανερή δυσφορία σε πάρα πολλούς απ’ τους εκκλησιαζόμενους. Δεν παραβλέπουμε βέβαια την ανάγκη της νέας κυβέρνησης ν΄ ανακαλύψει ή ακόμα και να κατασκευάσει βολικούς παραλληλισμούς με την σημερινή δύσκολη συγκυρία που αντιμετωπίζει, όμως ακόμα κι αυτού του είδους οι σκοπιμότητες πρέπει να έχουν τα όριά τους!
Κατά την ταπεινή μας άποψη λοιπόν, η συγκεκριμένη ομιλία θύμιζε περισσότερο προσέγγιση «Ρηγά» της πρώιμης εποχής της μεταπολίτευσης, παρά προσέγγιση στην ιστορική αλήθεια του συγκλονιστικού γεγονότος της Επανάστασης των Ελλήνων, ή καλύτερα των Ρωμιών, για να χρησιμοποιήσουμε τον πρέποντα εθνικό προσδιορισμό εκείνης της εποχής.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως συχνά η ιστορική αλήθεια έχει πολλαπλές διαφορετικές αναγνώσεις, ανάλογα με το χρώμα των γυαλιών του συγγραφέα ή και του αναγνώστη. Η διαφορετική όμως ανάγνωση επιβάλλεται να περιορίζεται στα αποδεκτά όρια και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί ν΄ αγνοεί ή να ξεπερνάει εντελώς τα γεγονότα και ούτε να προσδίδει απολύτως ανύπαρκτες διαστάσεις σ΄ αυτά. Που με απλά λόγια σημαίνει, πως μ΄ όλο που κάθε επανάσταση εμπεριέχει και στοιχεία κοινωνικής-ταξικής διάστασης, είναι εντελώς ανιστόρητο να χαρακτηρίζεται η ελληνική επανάσταση του 21 σαν «κοινωνική». Ήταν μια αμιγώς εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση των Ρωμιών, στους οποίους το όποιο έλλειμμα εθνικής συνείδησης υπήρχε μετά από τετρακόσια χρόνια βάρβαρου δεσποτισμού του κατακτητή, συμπληρώνονταν απ΄ την ελληνορθόδοξη θρησκευτική συνείδηση και μόνο.
Τα διεθνιστικά μηνύματα του Ρήγα κι ο γενικότερος ταξικός ξεσηκωμός που αυτός ονειρεύτηκε και που τόσο εκθειάζει ο ομιλητής, χωρίς ν΄ ακυρώσουμε ούτε τον αγώνα ούτε τη θυσία του ηρωικού αυτού μάρτυρα, από ιστορικής θεώρησης, μικρή επίδραση είχαν στην υπόθεση της ελληνικής επανάστασης. Κι αυτό γιατί παρά τις προτροπές του Ρήγα, καμιά άλλη εθνική ομάδα της πολυεθνικής Οθωμανικής αυτοκρατορίας δεν προσέτρεξε και δεν συμμετείχε στην επανάσταση. Που σημαίνει πως είναι μεγάλο κι απαράδεκτο ιστορικό λάθος να υποστηρίζουμε το αντίθετο. Η πλειοψηφία των εβραίων της τότε τουρκικής επικράτειας μάλιστα, παρότι μη μουσουλμάνοι κι ίδιοι, καθώς και τουλάχιστον μια κατηγορία τσιγγάνων, οι λεγόμενοι τουρκόγυφτοι, τοποθετήθηκαν και συχνά έδρασαν σαφώς εχθρικά προς την επανάσταση. Αυτός ήταν κι ο λόγος που σφαγιάστηκαν (μαζί με τους τούρκους) κατά την άλωση της Τριπολιτσάς, κάτι για το οποίο ο ομιλητής ψέγει τους έλληνες, χαρακτηρίζοντάς την ενέργειά τους αυτή σαν περίπου αδικαιολόγητη «πολεμική ακρότητα»! Κι απ΄ αυτό συνάγεται πως ο ομιλητής με τον συγκεκριμένο χαρακτηρισμό του μάλλον αγνοεί ή παραβλέπει την απίστευτη σκληρότητα της εποχής, που την έκαναν ακόμη πιο εφιαλτική οι φρικτές μέθοδοι καταστολής του βάρβαρου κατακτητή…
Απ΄ τους υπόλοιπους υπόδουλους βαλκανικούς λαούς, κανείς δεν συμπαρατάχτηκε ενεργά με τους Έλληνες κι ούτε βέβαια συν-επαναστάτησε εκείνη την περίοδο. Και μην μιλήσει κανείς για τον Ιερό Λόχο που ξεκίνησε την επανάσταση στις παραδουνάβιες ηγεμονίες, γιατί αυτός αποτελούνταν αμιγώς από έλληνες, κυρίως από σπουδαστές των ελληνικών παροικιών της Μολδοβλαχίας και της Οδησσού.
Αυτά για να ξέρουμε τι λέμε και ιδιαίτερα μάλιστα όταν απευθυνόμαστε στους νέους…
Εκείνο όμως που μου έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση, ήταν πως σ΄ ένα μακροσκελέστατο κείμενο 2.668 λέξεων(!) δεν αφιερώθηκε μια λέξη κι ούτε έγινε η παραμικρή αναφορά στον Διάκο, στον Παπαφλέσσα και στους αναρίθμητους άλλους ηρωικούς αγωνιστές που πολέμησαν ασυμβίβαστα (μόνο) τους τούρκους, θυσιάζοντας τη ζωή τους στην εθνική υπόθεση. Και για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα ως προς το ποιοι ήταν οι εχθροί, θα πρέπει να πούμε πως υπήρξαν και πολύ λίγες οι περιπτώσεις που οι επαναστατημένοι στράφηκαν κατά της ελληνικής ολιγαρχίας, αλλά όταν αυτό συνέβη έγινε για πολύ συγκεκριμένες προσωπικές ενέργειές τους. Μ΄ άλλα λόγια ήταν οι εξαιρέσεις κι όχι ο κανόνας. Υπέρ πίστεως και πατρίδος κι αποκλειστικά κατά των τούρκων ήταν ο αγώνας του 21 που γιορτάσαμε κύριε καθηγητά κι όχι εναντίον προκρίτων και κοτζαμπάσηδων, ούτε υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης, του ανθρωπισμού και της …συναδέλφωσης των λαών, όπως μας λέτε…
Παρακάμπτοντας λοιπόν ο ομιλητής συνειδητά την ιστορική αλήθεια και τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους αγωνιστές -και κυρίως στους νεκρούς ήρωες του αγώνα- μετά τον Ρήγα και τις διεθνιστικές επιδιώξεις του, προτίμησε μ΄ ένα σάλτο να βρεθεί στους πολύ όψιμους μετεπαναστατικούς χρόνους και ν΄ αφιερώσει το σύνολο σχεδόν της ομιλίας του στο τι βίωναν (ή τι έλεγαν) κάποιοι απ΄ τους αγωνιστές πολλά χρόνια μετά την επανάσταση, τι συνέβαινε στην βαυαροκρατία και άλλα τέτοια βολικά! Αντιλαμβανόμαστε, επαναλαμβάνουμε, τις κομματικές ανάγκες της κυβέρνησης, όμως τίποτε δεν δικαιολογεί την παραχάραξη της ιστορίας…