Συγνώμη παιδιά…

<Η γελοιογραφία είναι του ΤΣΟΛΑΚΗ από την Καθημερινή> 

*****

του ΝΙΚΟΥ ΓΑΖΗ 

[ Αντί προλόγου: Για τον όντως ηρωϊκό ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου, ασφαλώς θα διαβάσατε τούτες τις μέρες πλήθος διθυράμβων και επαινετικών για τους πρωταγωνιστές του άρθρων και σχολίων. Και είναι απολύτως δικαιολογημένα όλα αυτά γιατί τα γεγονότα εκείνα -και κυρίως η θυσία των νέων παιδιών που τα σφράγισε- είναι ο φάρος που θα δείχνει στο διηνεκές το δρόμο της αντίστασης, σε κάθε γενιά που θα αντιμετωπίσει τις συνθήκες φασισμού και καταπίεσης που βίωσαν εκείνοι.

Ο υπογράφων λοιπόν αφήνει σε άλλους αρμοδιότερους και κατά τεκμήριο ικανότερους να γράψουν και να μεταφέρουν τα θετικά μηνύματα εκείνης της περιόδου και προτιμά να καταπιαστεί με την απογοητευτική κατάληξη αρκετών εκ των πρωταγωνιστών της που εξαργύρωσαν την παρουσία και την συμμετοχή τους σ΄εκείνα τα γεγονότα, σε βάρος της πατρίδας και της (σημερινής) νεολαίας της. Αυτών των νέων που με πλήθος πτυχίων, μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων, είτε καταλήγουν σερβιτόροι των ξένων στην πατρίδα μας, είτε αναγκάζονται να ξενιτευτούν αναζητώντας μια αξιοπρεπή εργασία και ζωή!  Έτσι κάθε χρόνο τέτοια μέρα τα τελευταία χρόνια, επαναδημοσιεύω αυτό το άρθρο, γιατί νοιώθω την ανάγκη να ζητήσω ακόμη μια φορά συγνώμη απ΄ αυτά τα παιδιά…)

***

Δεν είναι στις προθέσεις μου να αποδώσω ευθύνες ή μομφές σ’ αυτούς που μας οδήγησαν σαν κράτος στον πάτο του βαρελιού της ανέχειας, της επαιτείας και του ευτελισμού. Άλλωστε ο ίδιος ο λαός, σαν παθός που είναι πλέον, έχοντας απαλλαχτεί στην πλειοψηφία του απ’ τα παραμορφωτικά γυαλιά που τόσο έντεχνα του είχαν φορέσει τα ΜΜΕ και τα πολιτικά κόμματα, έχει διαμορφώσει την δική του άποψη για το ποσοστό ευθύνης που αναλογεί σε κάθε πολιτικό πρόσωπο ή φορέα.

Με αφορμή όμως την πρόσφατη επίσκεψή μου στο χώρο του Πολυτεχνείου, που μ’ έφερε σχεδόν μισό αιώνα πίσω, στην μεγαλειώδη εξέγερση του 1973, αποφάσισα να επαναδημοσιεύσω για πολλοστή φορά (με μικρές αλλαγές) ένα παλιότερο άρθρο μου που θεωρώ πως είναι εξίσου, αν όχι πιο επίκαιρο, απ’ ότι ήταν το 2011 που πρωτοδημοσιεύτηκε.

Θέλω λοιπόν να επικεντρωθώ και να σχολιάσω το ρόλο μιας ολόκληρης γενιάς, της δικής μου “γενιάς του Πολυτεχνείου”, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται, που ενώ πρωτοβγήκε στο προσκήνιο με την ηρωική εκείνη εξέγερση και με τις πιο αισιόδοξες προδιαγραφές, αποδείχτηκε η πιο καταστροφική γενιά που γνώρισε ποτέ τούτος ο τόπος στην μακραίωνη ιστορία του! Κι αυτό είναι -δίχως ίχνος υπερβολής-μια πολύ πικρή διαπίστωση, παρότι δεν έχει συντελεστεί ακόμη η (όποια) οριστική κατάληξη του εθνικού δράματος το οποίο βιώνουμε μέχρι και σήμερα. Γιατί βέβαια όποια εξέλιξη κι αν μας επιφυλάσσει το μέλλον, ακόμη και την πιο ευνοϊκή, δεν αναιρεί ούτε διαγράφει τον εθνικό εξευτελισμό που έχουμε υποστεί σαν έθνος, ούτε και θα απαλλάξει την ένοχη γενιά μου απ’ τις βαρύτατες εθνικές της ευθύνες…

Ηλικιακά ανήκω κι εγώ στην γενιά του Πολυτεχνείου και ομολογώ πως ντρέπομαι ιδιαίτερα γι αυτό. Αν και ποτέ δεν είχα οποιαδήποτε προσωπική στόχευση κι ούτε την παραμικρή συμμετοχή στο πάρτυ της αχαλίνωτης μάσας που επακολούθησε και με το οποίο ανταμείφτηκαν οι περισσότεροι απ’ τους πρωταίτιους των ηρωικών γεγονότων, εν τούτοις  νοιώθω ένοχος για την ανοχή και την αδράνειά μου, αφού όχι μόνο δεν αντιτάχθηκα και δεν πολέμησα την γενικευμένη ηθική κατρακύλα της γενιάς μου όταν αυτή «ήρθε στα πράγματα», αλλά και περιοδικά τους υποστήριξα κι όλας, υπνωτισμένος κι εγώ – όπως και πολλοί άλλοι- απ΄ την ψευδαίσθηση πως αυτοί ενδείκνυνται να μας κυβερνήσουν!

Μέσα σ’ αυτή την κατάπτωση λοιπόν, μεγάλο μέρος της ηρωικής φρουράς του Πολυτεχνείου κατέληξε αργυρώνητη, αφού εξαργύρωσε την αντίστασή της στη χούντα με θαυμαστές πολιτικές καριέρες και με βαριές υπουργικές ή διευθυντικές πολυθρόνες του δημόσιου τομέα. Κι εμείς οι πιο “περιφερειακοί”  όμως είμαστε συνυπεύθυνοι, καθότι γίναμε κοινωνοί και συμμέτοχοι μιας γενικευμένης ανήθικης αποδοχής και σχέσης με τους προαναφερόμενους καρεκλοθηρευτές!

Έτσι, καταργήσαμε αξίες και ηθική, ισοπεδώσαμε παραδόσεις και ιδανικά και καταλήξαμε να θεωρούμε τον τίμιο πολίτη “αφελή” και όποιον κάνει ειλικρινή φορολογική δήλωση μαλ…! Παράλληλα αναγάγαμε σε ιδανικά μας πρότυπα τον απατεώνα, το φοροκλέφτη και τον πρωταθλητή της αρπαχτής, τους αποκαλέσαμε μάλιστα με κρυφό θαυμασμό «γάτες με πέταλα» και ποιος λιγότερο ποιος περισσότερο, ίσως προσπαθήσαμε να τους μιμηθούμε…

Κοντολογίς με τις ενέργειες ή με την παθητική ανοχή μας, συμμετείχαμε όλοι στην δημιουργία του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος και του αρρωστημένου οικονομικού περιβάλλοντος, που τελικά μας έριξαν στο πηγάδι που βολοδέρνουμε σήμερα!

Αμέτρητες είναι οι αμαρτίες κι οι ευθύνες που βαραίνουν την καταραμένη γενιά μας, που δυστυχώς άσκησε την εξουσία στα περισσότερα απ’ τα τελευταία 35-40 χρόνια. Συμμετέχοντας στις παντός χρώματος κυβερνήσεις μέχρι σήμερα, μας οδήγησαν στον γνωστό ψευδεπίγραφο και πλαστό ευδαιμονισμό με δανεικά, τον οποίο αλίμονο, θα ξεπληρώνουν αρκετές απ’ τις γενιές των νέων της πατρίδας μας που θα ακολουθήσουν…

Το χειρότερο όμως απ’ όλα τα «κατορθώματά» μας, είναι που κλέψαμε την ελπίδα και τ’ όνειρο απ’ την νέα γενιά! Εμείς, τα υποσιτισμένα μειράκια της δεκαετίας του πενήντα, που προσπαθούσαμε να στυλωθούμε με την σκόνη γάλατος και το κίτρινο τυρί της ΟΥΝΡΑ που μας μοίραζαν τότε στα σχολεία, γιομίσαμε προγούλια, χοληστερίνη και τριγλυκερίδια και γίναμε οι καλύτεροι πελάτες των καρδιολόγων αρχικά και των γνωστών …”εργολάβων” στη συνέχεια! Ευνοημένοι διάδοχοι της άτυχης και ταλαιπωρημένης γενιάς της κατοχής, του εμφυλίου και της μετανάστευσης, ευτυχήσαμε να μεγαλώσουμε ταυτόχρονα με τις σπουδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας και βιώσαμε την φανταστική αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου που επέφερε η μαζική εξάπλωση του ηλεκτρικού ρεύματος στην επαρχία κι όλα τα τεχνολογικά καλούδια που επακολούθησαν…

Παράλληλα βγήκαμε στην αγορά εργασίας στην χρυσή  περίοδο των εργαζομένων (στην δεκαετία του ’70), τότε που οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης σε συνδυασμό με τους φιλεργατικούς νόμους που είχε εφαρμόσει η επικράτηση της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη, δημιούργησαν ιδανικό περιβάλλον εργασίας! Και σε συνδυασμό με την δωρεάν παιδεία που είχε εφαρμοστεί στην πατρίδα μας λίγο νωρίτερα και είχαμε την τύχη να εκμεταλλευτούμε, είχαμε τη δυνατότητα, ακόμη κι όσοι προερχόμαστε απ’ τα πιο λαϊκά στρώματα, να εξελιχτούμε και να ανελιχθούμε στα ψηλότερα επίπεδα.

Αποτέλεσμα όλων αυτών των παραγόντων ήταν η πλειοψηφία της δικής μας γενιάς να ευδοκιμήσει με σχετική ευκολία και παρά τις λειψές σπουδές και τα μειωμένα προσόντα μας, να διαγράψουμε πολύ επιτυχημένες επαγγελματικές διαδρομές! Έτσι δεν ήταν καθόλου περίεργο που αρκετοί απ’ τους συμμαθητές μου, μετριότατων σχολικών  επιδόσεων, βαθμών και προσόντων, έκαναν καριέρα διευθυντή σε δημόσιες υπηρεσίες με μοναδικό τίτλο σπουδών τους το απολυτήριο του εξατάξιου τότε Γυμνασίου (σημερινού Λυκείου)!

Μ’ άλλα λόγια, εμείς είχαμε την τύχη και την ευτυχία να ξεκινήσουμε τη ζωή μας και να κάνουμε καριέρα σ’ ένα περιβάλλον διαμετρικά αντίθετο απ’ το απελπιστικό εργασιακό περιβάλλον που ετοιμάσαμε για τους σημερινούς νέους. Και οι κύριοι υπεύθυνοι γι αυτή την αφόρητη κατάσταση και για την ανύπαρκτη προοπτική τους είμαστε εμείς, τα μέλη της καταραμένης γενιάς του ευδαιμονισμού με δανεικά, που απ’ τη μια πλευρά υποθηκεύσαμε με αφροσύνη το μέλλον της πατρίδας μας και των επόμενων γενεών κι απ’ την άλλη, σαν κάκιστοι γονείς, δεν εκπαιδεύσαμε τα παιδιά μας κατάλληλα, για να επιβιώσουν στο τρομακτικό αυτό περιβάλλον που τους ετοιμάσαμε για να ζήσουν.

Ας έχουμε λοιπόν τουλάχιστον την ευθυκρισία να τους ζητήσουμε μια μεγάλη συγνώμη, έστω κι αν αυτό καθόλου δεν θα βελτιώσει την δραματική θέση στην οποία τους βάλαμε. Θα είναι όμως μια παραδοχή σαν ηθική έστω ικανοποίηση γι αυτούς και το σπουδαιότερο, η συνειδητοποίησή της ίσως να περιορίσει την κακή μας συνήθεια να παρασταίνουμε από πάνω και τους κριτές τους…

Στο κάτω-κάτω της γραφής, την δικαιούνται…

Συγνώμη παιδιά!

(Το άρθρο αυτό -με μικρές προσθήκες- πρωτοδημοσιεύθηκε τέτοιες μέρες του 2011)

***

Και σαν επίλογος μια παλιά τσεκουράτη δήλωση του αείμνηστου & μεγάλου Δημήτρη Μητροπάνου: