FortsaLefkada.gr 
Το επίμαχο πορτραίτο του πασά…
Μεταξύ των πολλών και σοβαρών που ακούστηκαν στο πρόσφατο επιστημονικό συνέδριο με τίτλο “Εδώ απ΄ όπου ξεκίνησαν όλα στου Μαγεμένου 1807” στο Κηποθέατρο, ακούστηκε και μια ιστορία εκείνης της εποχής που σκόρπισε την θυμηδία. Επρόκειτο για μια λεπτομέρεια σχετική με έναν εκ των πρωταγωνιστών εκείνης της περιόδου, τον Αλή πασά των Ιωαννίνων, που αποκάλυψε κατά την διάρκεια της πολύ ενδιαφέρουσας ομιλίας του (μες θέμα τις επιχειρησιακές δυνατότητες, την εμπειρογνωσία και τα δίκτυα στην Άμυνα της Λευκάδας) ο δρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων – υποστράτηγος ε.α. Νικόλαος Κουρκουμέλης.
Ο στρατηγός λοιπόν αποκάλυψε ότι ο Αλής είχε παραγγείλει το πορτραίτο του σε έναν Γάλλο ζωγράφο που παρεπιδημούσε στα Γιάννενα. Μετά την φιλοτέχνηση όμως, το πορτραίτο (που το βλέπετε στην πάνω φωτογραφία) μάλλον του φάνηκε ακριβό και αρνήθηκε να πληρώσει τον καλλιτέχνη. Ήταν άλλωστε γνωστή η γενικότερη φιλαργυρία και πόσο κακοπληρωτής ήταν ο πασάς…
Όταν ο καλλιτέχνης κατάλαβε πως δεν πρόκειται να δει το χρώμα του χρήματος για το πορτραίτο, αποφάσισε να τον εκδικηθεί με έναν πρωτότυπο ομολογουμένως τρόπο: Κόσμησε έναν ικανό αριθμό κανατιών (ουροδοχείων νυκτός) με την μορφή του πασά και -για ευνόητους λόγους- τα μοίρασε δωρεάν στους Έλληνες της πόλης, τα οποία έγιναν ανάρπαστα δεδομένου πως το κανάτι ήταν απαραίτητο εξάρτημα κάθε σπιτιού, που εκείνη την εποχή κατά κανόνα στερούνταν εσωτερικής τουαλέτας…
Ο υποστράτηγος ε.α. στο βήμα
Την λεπτομέρεια αυτή δεν την παρουσίασε ο στρατηγός αλλά η ιστορικός κυρία Χριστίνα Παπακώστα!
Ίσως την παρουσίασαν και οι δύο.Εγώ πάντως άκουσα (ο ίδιος) μόνο
τον στρατηγό…
Αξιότιμε κύριε Γαζή
θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι στο πορτραίτο του Αλή πασά αναφέρθηκα εγώ μετά την ομιλία του κυρίου Κουρκουμέλη. Επειδή εκείνο το βράδυ προβλήθηκε τρεις φορές το εν λόγω πορτραίτο θεώρησα σωστό να πω δύο λόγια για αυτό. Ίσως να μπερδευτήκατε, γιατί το σχόλιο μου έγινε αμέσως μετά την ομιλία του κ. Κουρκουμέλη, τον οποίο βοήθησα χειριζόμενη το powerpoint.
Θα πρέπει δε να σημειώσω ότι ο ζωγράφος που φιλοτέχνησε τον πορτραίτο του Αλή πασά δεν ήταν κάποιος Γάλλος που βρισκόταν στα Ιωάννινα αλλά ο Λευκαδίτης ζωγράφος, εκ των σημαντικοτέρων Επτανησίων, Σπυρίδων Βεντούρας. Το 1818 ο πασάς των Ιωαννίνων πόζαρε για τον Βεντούρα, όταν ο πρώτος βρισκόταν στην Πρέβεζα. Ο πασάς αρνήθηκε να καταβάλει τη συμφωνημένη με το ζωγράφο αμοιβή και για το λόγο αυτό η υπόθεση έφθασε στα δικαστήρια της Λευκάδας και παράλληλα παρήχθησαν και τα δοχεία νυκτός.
Την πληροφορία έφερε στο φως η αείμνηστη Λευκαδίτισσα ιστορικός Δέσποινα Θεμέλη-Κατηφόρη το 1960 μελετώντας δικαστικά έγγραφα, τα οποία απόκεινται στα ΓΑΚ – Αρχεία Νομού Λευκάδας.
Με τιμή
Χριστίνα Παπακώστα, ιστορικός