Και δωσίλογοι και ήρωες

Της ΞΕΝ. ΚΟΥΝΑΛΑΚΗ

Με αφορμή μια τηλεοπτική συνέντευξη του Μανώλη Κοττάκη με την κόρη του συνεργάτη των Γερμανών και εμπνευστή της δημιουργίας των Ταγμάτων Ασφαλείας, Ιωάννη Βουλπιώτη, Ιζαμπέλα Παλάσκα, ξέσπασε μια φλογερή συζήτηση κατά πόσον η δημόσια τηλεόραση μπορεί να φιλοξενεί τέτοιου είδους εκπομπές χωρίς αντίλογο και να νομιμοποιεί ουσιαστικά έναν αμφιλεγόμενο αναθεωρητισμό της ιστορίας. Επιτρέπεται μια κόρη να βγάζει λάδι τον δωσίλογο πατέρα της στο πλαίσιο ενός συναισθηματικού τηλεοπτικού μονολόγου; Εχει ιστοριογραφική αξία η μυθιστορηματική βιογραφία του Βουλπιώτη, που έγραψε;

Το συμπέρασμα από τα άρθρα που ακολούθησαν είναι ότι το βιβλίο της Παλάσκα με τίτλο «Αγγελος ή Δαίμονας» θα μπορούσε να συμπεριληφθεί σε μία νέα εθνική αφήγηση, με δεδομένο ότι ο δωσιλογισμός –όπως και τα περισσότερα τραυματικά κεφάλαια της Ιστορίας μας– ελάχιστα έχει ερευνηθεί. Ωστόσο, μάλλον είναι ομόφωνη η εκτίμηση ότι η δημοσιογραφική αντιμετώπιση του θέματος ήταν τουλάχιστον ατυχής, γιατί η φιλοξενούμενη του κυρίου Κοττάκη εξασφάλισε δημόσιο βήμα, και δη στην κρατική τηλεόραση, για να σκιαγραφήσει μια εξωραϊσμένη εικόνα του πατέρα της ως απλώς προνομιακού συνομιλητή των Γερμανών και ένθερμου πατριώτη. «Το ότι συμπαθούσε τους Γερμανούς, την κουλτούρα τους και τον πολιτισμό τους δεν σημαίνει ότι συμφωνούσε και… με όλα τα άλλα», ήταν ένα από τα πλέον εξοργιστικά που ακούστηκαν από τα χείλη της. Υπάρχει όμως και μια γενικότερη αισιόδοξη διαπίστωση από αυτήν την έντονη αντιπαράθεση με έναυσμα την εκπομπή. Σταδιακά αρχίζουμε ως έθνος να θέτουμε ερωτήματα για την Ιστορία μας και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη θέση μας στον κόσμο, εγκαταλείποντας –επιτέλους– τις παγιωμένες βεβαιότητες του παρελθόντος. Παραδεχόμαστε σιγά σιγά ότι δεν ήμασταν μόνο ήρωες, υπήρξαμε και δωσίλογοι, συνδράμαμε στον εκτοπισμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Αναγνωρίζουμε ότι παραμένουμε εθνικιστές και ορισμένοι εξ ημών, ακόμη και αριστεροί, αντισημίτες. Το DNA μας, αντιθέτως με τα λεγόμενα του πρωθυπουργού, δεν είναι άσπιλο και αμόλυντο από τον ρατσισμό. Αρα, δεν θα εξαφανιστεί η Χρυσή Αυγή μόλις αποκτήσουμε δημοσιονομικό πλεόνασμα. Ο σεξισμός είναι καθημερινή πρακτική στην Ελλάδα. Η ομοφοβία, επίσης.

Δεν είμαστε λοιπόν αγέρωχα υπέροχοι ως Ελληνες, αλλά τουλάχιστον το διακρίνουμε και το συζητούμε. Αργά και βασανιστικά κάτι κινείται στον δημόσιο διάλογο. «Αυτό που περνάει απαρατήρητο στο εξωτερικό είναι μια σειρά υψηλού επιπέδου βιβλίων και δοκιμίων, τα οποία εκδίδονται στα ελληνικά και καταπιάνονται με την παρούσα κρίση», σημείωνε στο Nation ο Μαρκ Μαζάουερ. «Διαβάζοντας κάποια από αυτά τα ελληνικά κείμενα, διαμορφώνει κανείς μια πολύ πιο εμπλουτισμένη και σύνθετη εικόνα της κρίσης από οτιδήποτε μπορεί να βρει σε αυτήν την όχθη του Ατλαντικού», συμπλήρωνε. Από αυτήν την άποψη, η κρίση είναι όντως ευκαιρία.

ΠΗΓΗ: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ