FortsaLefkada.gr 
Του ΝΙΚΟΥ ΓΑΖΗ
Αλήθειες και υπερβολές για το αρχαίο θέατρο της Λευκάδας στον Κούλμο
Από την προπερασμένη Δευτέρα, που το θέμα του Αρχαίου Θεάτρου της Λευκάδας στην θέση «Κούλμος» εισέβαλε -όπως εισέβαλε- και κυριάρχησε στο Δημοτικό Συμβούλιο αρχικά και στα περισσότερα τοπικά Μ.Μ.Ε. στη συνέχεια, επέλεξα να μην γράψω τίποτα για το θέμα. Όχι γιατί δεν το θεώρησα αξιόλογο, αλλά γιατί είχα έντονες επιφυλάξεις να δεχθώ και ν΄ αναπαράξω όλα τα αισιόδοξα και τα ωραία που ακούστηκαν εκείνο το απόγευμα και που έγιναν πηγή αισιοδοξίας και ονειροπολήσεων για τις επόμενες μέρες.
Ο κ. Μπένος και η κα Βικάτου πλειοδότησαν μεταξύ τους σε αισιόδοξες προοπτικές. Είναι όμως έτσι;
Οι αιτίες των επιφυλάξεών μου ήταν πολλές: Θέλετε γιατί έχω ένα έμφυτο και πολύ έντονο «κούμπωμα» απέναντι σε κάθε Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση (τις θρυλικές ΜΚΟ), όπως είναι το «Διάζωμα» του κ. Μπένου, θέλετε γιατί βλέποντας το απέραντο (μέχρι τώρα) κενό της αποτυχίας της δημοτικής μας Αρχής, κάπου περίμενα -κι εξακολουθώ να περιμένω μια απόπειρα κατασκευής κάποιας τεχνητής, εντυπωσιακής και βροντερής πομφόλυγας που θα επιχειρούσε να το καλύψει, θεώρησα πιο συνετό να μην βιαστώ και να προσπαθήσω να προσεγγίσω το θέμα του Κούλμου πιο ψύχραιμα κι οπωσδήποτε έξω και μακριά απ΄ την πανηγυρική ατμόσφαιρα που ήταν εμφανές πως κάποιοι επιχειρούσαν να δημιουργήσουν…
Έτσι, και σαν μη ειδικός, πριν αρχίσω να γράφω αυτό το άρθρο, διάβασα με πολλή προσοχή όλα όσα μας είπαν οι «εισηγητές» σ΄ εκείνη την συνεδρίαση, αλλά και μελέτησα ότι άλλο βρήκα σχετικό με το θέμα. Το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες διαπιστώσεις:
Πρώτη μου διαπίστωση είναι πως το αρχαίο αυτό θέατρο είχε ανακαλυφθεί πολλές δεκαετίες πριν γεννηθούν ο κ. Μπένος, ο κ. Δρακονταειδής και η κα Βικάτου (η σειρά είναι με την ηλικία τους). Το είχε ανακαλύψει (δι ανασκαφής) ο Γερμανός αρχαιολόγος Ε. Kruge, συνεργάτης του επίσης Γερμανού αρχαιολόγου W. Dorpfeld, που είναι γνωστός στους Λευκαδίτες αφού έζησε για δεκαετίες (και πέθανε) στη Λευκάδα προσπαθώντας ν΄ αποδείξει πως είναι η Ομηρική Ιθάκη. Ο Ε. Kruge λοιπόν, βρήκε το αρχαίο θέατρο στις αρχές του 20ου αιώνα [συγκεκριμένα το 1901 κι όχι βέβαια στις αρχές του 19 ου αιώνα, όπως λαθεμένα γράφει η αρχαιολόγος Βίβιαν Στάικου κι όπως επίσης λαθεμένα αναφέρεται επί τρεις μάλιστα φορές(!) στο Επιστημονικό Δελτίο]! Και όχι μόνο το βρήκε, αλλά άφησε στο σημειωματάριό του και σκαρίφημα, τόσο των λειψάνων της σκηνής του όσο της ανασκαφικής τομής που έκανε . Το εύρημα όμως δεν ενδιέφερε τους συγκεκριμένους αρχαιολόγους που το ανακάλυψαν πρώτοι και το εγκατέλειψαν, αφού ήταν άσχετο και δεν υποστήριζε την θεωρία της Ομηρικής Ιθάκης…
Ακόμη όμως και κάποιος που αγνοούσε την ανασκαφή και την ανακάλυψη του Κruge, δεν θα έπρεπε να είναι αρχαιολόγος για ν΄ «ανακαλύψει» τα αρχαία απομεινάρια στον Κούλμο, αφού όπως φαίνεται κι απ΄ τις φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν, ο τόπος εκεί είναι γεμάτος από θαυμαστούς αρχαίους τοίχους, αρχαία αγκωνάρια κι ογκόλιθους που είναι διάσπαρτοι, ή που χρησιμοποιήθηκαν σε μεταγενέστερα κτίσματα και καλύβια…
Δεν χρειάζεται να είναι αρχαιολόγος κανείς για να καταλάβει πως οι κάτω σειρές των ογκολίθων δεν μπήκαν από μόνες τους στη σειρά, κι ούτε βέβαια τις τοποθέτησε ο “μάστορας” που έφτιαξε την λιθιά από πάνω τους…
Βλέποντας λοιπόν κάποιος άσχετος με τέτοια πράγματα -σαν τον γράφοντα- τις αρχαιολογικές τομές της κας Βικάτου, που αποκαλύπτουν ένα τμήμα των κερκίδων, δυσκολεύεται να φανταστεί πως αυτά τα εκ πρώτης όψεως άναρχα λιθάρια θα μπορούσαν ποτέ ν΄ αποτελέσουν τμήματα ενός ανασυσταθέντος μελλοντικά αρχαίου θεάτρου, το οποίο μάλιστα και να …λειτουργεί για παραστάσεις!
Τούτων δοθέντων, καταλήγει εξαιρετικά δύσκολο για κάποιον λογικό άνθρωπο να ερμηνεύσει τους διθυράμβους που ακούστηκαν στο Δημοτικό Συμβούλιο, οι οποίοι μάλιστα θεωρήθηκαν τόσο σπουδαίοι και επείγοντες, ώστε να στερήσουν απ΄ τους σεισμόπληκτους της Λευκάδας το δικαίωμα να συζητηθούν εκεί τα μεγάλα προβλήματα που βιώνουν εξ αιτίας του σεισμού, για πάνω από δυο μήνες τώρα!
Μπορεί λοιπόν να στερούμαστε των ειδικών αρχαιολογικών γνώσεων, αλλά νομίζουμε πως διαθέτουμε την κοινή λογική. Και μάλλον απορεί σοβαρά αυτή η κοινή λογική μας, όταν ο κ. Μπένος (κι όχι η αρχαιολόγος, ευτυχώς) εκτιμά πως πρόκειται για θέατρο ακόμα και δέκα χιλιάδων θέσεων! Γιατί δεδομένων των μεγεθών έκτασης και πληθυσμού του νησιού μας, αλλά και της (περιορισμένης) έκτασης του οικισμού της Αρχαίας Νήρικου, όπως αυτή προκύπτει απ΄ την επιστημονική χαρτογράφηση που έχει γίνει, δυσκολεύεται κανείς να πιστέψει πως εκείνοι οι αρχαίοι πρόγονοι, όσο θεατρόφιλοι κι αν ήταν, θα χρειάζονταν ένα τόσο μεγάλο θέατρο, κατά την στιγμή που οι ποδοσφαιρόφιλοι σημερινοί απόγονοί τους βολεύονται θαυμάσια μ΄ ένα γηπεδάκι χιλίων και κάτι θέσεων… Εκτός βέβαια κι αν οι δέκα χιλιάδες θέσεις είναι προϋπόθεση για να ενταχθεί και να χρηματοδοτηθεί ένα έργο απ΄ το νέο ΕΣΠΑ, οπότε πάω πάσο…
Η ύπαρξη του αρχαίου θεάτρου όμως, πέρα απ΄τους αρχαιολόγους, ήταν γνωστή και στην ευρύτερη κοινωνία της Λευκάδας, απ΄ τις αρχές του 20ου αιώνα ακόμα, αφού υπήρξε σχετικό κατατοπιστικό δημοσίευμα στην τοπική εφημερίδα «ΦΡΟΥΡΟΣ» της 13ης Απριλίου 1901… Αλλά και στην εποχή μας, δεν είναι η πρώτη φορά που το θέμα αυτό απασχολεί την τοπική αυτοδιοίκηση: Είχε απασχολήσει και την Νομαρχία Λευκάδας προ επταετίας, πριν ακόμα καθιερωθεί ο θεσμός της αιρετής Περιφέρειας, σε μια περίοδο που μας είχε ξανα-επισκεφθεί ο πρόεδρος του Διαζώματος κ. Μπένος συνοδευόμενος (και τότε) απ΄ την προϊσταμένη της ΛΣΤ’ Εφορίας Αρχαιοτήτων κα Γάτση. Το θέμα όμως τότε, (το καλοκαίρι του 2009) δεν προχώρησε, παρότι τα οικονομικά ήταν ανθηρά και το χρήμα, έστω και δανεικό, έρρεε άφθονο. Γιατί άραγε; Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον υποθέτω, αν μαθαίναμε τι ακριβώς συνέβη τότε…
Απ΄ την ενημέρωση της σημερινής προϊσταμένης Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας ακόμη, προέκυψε πως επιτόπια έρευνα της ΙΒ Εφορίας Αρχαιοτήτων είχε γίνει τον Ιανουάριο του 2004. Γιατί λοιπόν ούτε τότε, που βρισκόμαστε στο κατώφλι των Ολυμπιακών αγώνων και ως εκ τούτου το χρήμα στο υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ήταν ακόμη περισσότερο, δεν κρίθηκε άξια λόγου η ανάδειξή του;
Πριν τελειώσουμε, θα ήταν άδικο να μην αναφέρουμε πως η σοβαρή τοπική ιστοσελίδα “kolivas.de” που είναι απ΄ τις παλαιότερες της Λευκάδας, έχει αναφερθεί κατ΄ επανάληψη με δημοσιεύματά της στο θέμα, με τουλάχιστον έξι αναρτήσεις της κατά το διάστημα απ΄ το 2008 μέχρι και το 2015… Συνεπώς η φετινή ανακάλυψη του θεάτρου, μόνο νέα δεν είναι…
Υ.Γ.1: Παρότι σύμφωνα με λίστα του Διαζώματος υπάρχουν ακόμα 55 αρχαία θέατρα στην Ελλάδα, ευχόμαστε οι αισιόδοξες εκτιμήσεις του κ. Μπένου και της κας Βικάτου να βγουν αληθινές κι οι δικές μας επιφυλάξεις υπερβολικές.
Αν όμως συμβεί αυτό και το αρχαίο θέατρο αναδειχθεί και γίνει όντως αξιόλογος και επισκέψιμος τουριστικός πόλος, τότε θ΄ αντιληφθούν οι πρώην και νυν τοπικοί μας άρχοντες, γιατί γράφαμε και ξαναγράφαμε πόσο καταστροφικός ήταν ο σχεδιασμός των τριών υφάλων προβόλων -που έχουν ήδη κατασκευασθεί- στο φανάρι της αμμόγλωσσας, στο πλαίσιο των έργων της διώρυγας, οι οποίοι και κατέστρεψαν την προοπτική λιμανιού με προβλήτα για μεγάλα κρουαζιερόπλοια στην περιοχή της πόλης. Γιατί αρχαίο θέατρο σαν επισκέψιμος προορισμός, μόνο με κρουαζιερόπλοια μεταβάλλεται σε χρυσορυχείο! Και (αρκετά) κρουαζιερόπλοια, χωρίς το κατάλληλο λιμάνι, δεν έρχονται…
Υ.Γ.2: Με αφορμή τις συζητήσεις μας με δημότες της Λευκάδας, διαπιστώσαμε πως αυτοί θα ήθελαν διακαώς να γνωρίζουν: α) Πόσα χρήματα ακριβώς κόστισε στον δήμο η εμπλοκή του σ΄ όλη αυτή την ιστορία. Και β)Ποιες ακριβώς δεσμεύσεις έχει αναλάβει ο δήμος (αν ανέλαβε) και ποια ακριβώς δαπάνη αυτές συνεπάγονται.
