Περί διαύλων και διωρύγων

(ή πως μια κλασσική τεχνητή διώρυγα μετατράπηκε –λόγω  αγραμματοσύνης- σε …δίαυλο!)

(Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στα “ΝΕΑ της Λευκάδας” στις 10/6/11)

Του Νίκου Γαζή
nikosfgazis@gmail.com

Όποιος μπει στην «Βικιπαίδεια» στο λήμμα «δίαυλος» θα διαβάσει τα εξής:

Δίαυλος:  «Ο δίαυλος (κοινώς μπουγάζι, εκ της τουρκικής μπογκάζ) είναι γεωγραφικός όρος και αποτελεί μια απ’ τις μορφές του αμφίγειου.

Συγκεκριμένα δίαυλος χαρακτηρίζεται το αμφίγειο το οποίο είναι στενότερο του διέκπλου (κοινώς κανάλι) και ευρύτερο του στενού. Απ’ όλες τις μορφές του αμφίγειου ο δίαυλος υφίσταται περισσότερο την αυθαιρεσία της κρίσεως, ως προς τον χαρακτηρισμό του και περισσότερο από πρόσωπα που δεν έχουν σχετική ενημέρωση…».

Απ’ τον εγκυκλοπαιδικό του ορισμό λοιπόν προκύπτει, πέρα από κάθε αμφιβολία, πως αυτό το τεχνητό αυλάκι που πρώτοι έσκαψαν οι Κορίνθιοι περίπου το 600 π.Χ. και μας μετέτρεψε σε νησί αποκλείεται να είναι δίαυλος, όσο κι αν επιμένουν να το αποκαλούν έτσι οι σημερινοί επώνυμοι του τόπου μας για τους οποίους η εγκυκλοπαίδεια όπως είδαμε, είναι σαφέστατη πως: «…έχουν αυθαιρεσία κρίσεως γιατί δεν έχουν σχετική ενημέρωση»!

Οι παλιοί μάλιστα απλοί Λευκαδίτες, μπρανέλοι και χωριάτες, για να αποφεύγουν προφανώς  αυτού του τύπου τα ολισθήματα, τη διώρυγα την έλεγαν απλά …αυλάκι, σε αντιδιαστολή με τους λόγιους και τους πολιτικούς που την αποκαλούσαν «αύλακα»!

Μετά όμως απ’ αυτές τις αποσαφηνίσεις, προκύπτουν δυο ερωτήματα.  Το πρώτο: αφού δεν είναι δίαυλος, όπως τον αποκαλούν οι ηγήτορές μας μέχρι και στα επίσημα κιτάπια τους, τότε τι στην ευχή είναι; Και το δεύτερο: είναι τέτοιας σπουδαιότητας για την ανάπτυξή μας η διάνοιξή του, ώστε να χαρακτηρίζεται πρώτης προτεραιότητας έργο και να ετοιμάζεται να καταβροχθίσει τόσα πολλά χρήματα (25 εκατομμύρια, μόνο σε πρώτη φάση) και μάλιστα σε περίοδο τόσο μεγάλης στενότητας;

Προσπαθώντας να απαντήσουμε στο πρώτο ερώτημα, ερευνήσαμε ένα προς ένα όλα τα αμφίγεια, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία σε όσα έχουν κατασκευαστεί απ’ τον άνθρωπο, όπως αυτό της Λευκάδας, κι όχι απ’ την φύση. Έτσι καταλήξαμε στην διώρυγα η οποία σύμφωνα με το ηλεκτρονικό λεξικό είναι «τεχνητό πέρασμα σε νερό» και κατά το Βικιλεξικό είναι το «τεχνητό κανάλι που ενώνει δυο θαλάσσια σώματα, είτε για πέρασμα πλοίων  είτε για την μεταφορά νερού». Όπα, το βρήκαμε λοιπόν, το σωστό είναι διώρυγα!

Εντρυφώντας ξανά στην Βικιπαίδεια, οι διώρυγες κατανέμονται σε τρεις κατασκευαστικούς τύπους:

1. Στις διώρυγες παροχέτευσης
2. Στις διώρυγες αποχέτευσης
3. Στις διώρυγες σύνδεσης

(Είναι προφανές πως η δική μας ανήκει στην τρίτη κατηγορία, παρότι φροντίσαμε να την κάνουμε και περιοχή αποχέτευσης αδειάζοντας εκεί τα «επεξεργασμένα» (υποτίθεται) λύματά μας!)

Οι διώρυγες σύνδεσης συνήθως είναι μεγάλου μήκους αύλακες χωρίς κλίση που συνδέουν ισοϋψείς επιφάνειες ύδατος. Και στην περίπτωση που είναι δυνατός ο διάπλους της διώρυγας από πλωτά μέσα, τότε αυτή χαρακτηρίζεται πλωτή διώρυγα, όπως ακριβώς είναι της Λευκάδας δηλαδή…

Τώρα ας έλθουμε στο δεύτερο ερώτημα.

Επειδή τα είδη της διώρυγας που προαναφέραμε καθόλου δεν δικαιολογούν αυτή την πρωτοφανή πρεμούρα της διάνοιξης, κι άλλωστε όσες εκβαθύνσεις (πέραν του βορείου στομίου) και να γίνουν, ίδιου μεγέθους (και αριθμού) με σήμερα σκάφη θα διέρχονται, κι επειδή οι κυβερνώντες μας επιμένουν φανατικά  να χαρακτηρίζουν την διώρυγα σαν «δίαυλο», λέω να κοιτάξουμε στις δευτερεύουσες έννοιες του διαύλου, πέρα απ’ την βασική του ναυτική γεωγραφική έννοια, μήπως και βρούμε εκεί το κλειδί γι αυτή τους την ιδιορρυθμία, ή μήπως υποκρύπτει κάτι διαφορετικό αυτή η εμμονή τους στην λαθεμένη ονομασία .

Οι δευτερεύουσες λοιπόν πρόσθετες έννοιες της λέξης δίαυλος, σύμφωνα πάντα με την Βικιπαίδεια, μπορεί να είναι:

-Ο Δίαυλος (στον αθλητισμό) το αρχαίο άθλημα δρόμου. (Αποκλείεται).

-Ο Δίαυλος (ναρκοπολέμου) σε ναρκοθετημένη θαλάσσια περιοχή. (Αποκλείεται).

-Ο Δίαυλος (υπολογιστών) σαν υποσύστημα μεταφοράς δεδομένων. (Αποκλείεται).

-Ο Δίαυλος (επικοινωνίας) ως συχνότητα επικοινωνίας. (Επίσης αποκλείεται).

Επειδή ούτε κάποια απ’ αυτές τις έννοιες μου φαίνεται να ταιριάζει στην περίπτωση και να ερμηνεύει ικανοποιητικά τον μεγάλο έρωτα των συντοπιτών μας γι αυτό το έργο, αναρωτιέμαι μήπως υπάρχει και κανένας Δίαυλος πλουτισμού,  μια έξυπνη δηλαδή πατέντα, ώστε να τα οικονομήσουν εύκολα και άκοπα μερικοί, στα δυσκολομέτρητα και θολά λασπόνερα του βυθού…

Βέβαια, ακόμα και μετά απ’ αυτό το διευκρινιστικό και τεκμηριωμένο σημείωμα «περί διαύλων και διωρύγων», μην περιμένετε τους «επίσημους» του νέο-ελληνικού κράτους να διορθωθούν και ν’ αρχίσουν να μιλάνε πλέον για διώρυγα. Είμαι βέβαιος πως θα συνεχίσουν να μιλάνε (και να γράφουν) για τον ανύπαρκτο «δίαυλο της Λευκάδας»! (Σ.σ. Μάγος ήμουν;) Και ούτε βέβαια να περιμένετε πως θα  μεταβάλλουν στο ελάχιστο τους σχεδιασμούς τους, οι οποίοι τους οδήγησαν να θέσουν το άχρηστο αυτό έργο στην κορυφή των προτεραιοτήτων τους.(Μωρέ μπράβο προφητεία!)  Ο εγωισμός και οι εμμονές των νεοελλήνων εξουσιαστών στο λάθος είναι τόσο ισχυρό μίγμα, ιδιαίτερα όταν συνοδεύονται από ιδιοτέλεια, που δεν επιτρέπουν παρά ελάχιστα περιθώρια διόρθωσης και αισιοδοξίας. Αυτό άλλωστε είναι ένα απ’ τα μεγαλύτερα κουσούρια τους, που εν πολλοίς μας οδήγησαν (σαν κράτος) εδώ που φτάσαμε…