Στα απόνερα του κρουαζιερόπλοιου (άρθρο του Ν. Γαζή)

του ΝΙΚΟΥ ΓΑΖΗ

Ήρθε λοιπόν στο Νυδρί το κρουαζιερόπλοιο Seabourn Odyssey, για πρώτη φορά φέτος και νομίζω πως είναι μια καλή ευκαιρία για να επικεντρωθούμε σ’ αυτό το κομβικό για την ανάπτυξη του τόπου μας γεγονός, να εντοπίσουμε λάθη και αστοχίες που ενδεχομένως συνέβησαν, αλλά κυρίως να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα και προπαντός να δούμε τις δυνατότητες που υπάρχουν, ώστε πρώτα να παγιωθούν και στην συνέχεια ν΄ αυξηθούν αυτού του είδους οι προσεγγίσεις.

Έχουμε ξαναγράψει πως το σχετικά εύκολο μέρος στην προσπάθεια ανάδειξης ενός τόπου σαν προορισμό κρουαζιέρας, είναι να προσελκύσει μια εταιρεία να στείλει κάποιο πλοίο της για μερικές προσεγγίσεις. Το δύσκολο όμως είναι αυτές οι προσεγγίσεις να έχουν διάρκεια κι ακόμα δυσκολότερη υπόθεση είναι ν΄ αυξηθούν και να επεκταθούν τόσο απ΄ την ίδια την εταιρεία όσο κι από άλλες εταιρείες ή πλοία! Αυτό όμως δεν εξαρτάται πλέον τόσο απ΄ την εταιρεία κι απ΄ τις επαφές των τοπικών παραγόντων μαζί της, όσο απ΄ τα σχόλια των επιβατών-πελατών τους, που επισκέφθηκαν τον συγκεκριμένο τόπο.

Είναι πολύ σημαντικό ακόμη, να μην εμπλέκονται και να μην διαχειρίζονται την υπόθεση «κρουαζιέρα» άνθρωποι άσχετοι με το αντικείμενο, γιατί τότε, με δεδομένη την «ξερολίαση» ημών των Ελλήνων, υπάρχει κίνδυνος να συμβούν «παιδικές γκάφες», όπως για παράδειγμα ήταν ο ανεκδιήγητος χειρισμός στην προσπάθεια κάποιων τοπικών «αρχόντων» να επισκεφθούν το κρουαζιερόπλοιο, που τελικά κατέληξε στο ανεπανάληπτο και άκρως προσβλητικό φιάσκο, να «φάνε πόρτα» απ΄ τον Βρετανό πλοίαρχο…

Η θαλάσσια εκδρομή με τον γύρο του Σκορπιού και την προσέγγιση στα Σπήλια (του Μεγανησίου) ήταν αυτή που προσέλκυσε τους περισσότερους επιβάτες του κρουαζιερόπλοιου, σε αντίθεση με τις οδικές εκδρομές, που με προορισμό την αρχαία Νικόπολη η μια και την Ι. Μονή της Φανερωμένης η άλλη, κι οι δυο μαζί δεν γέμισαν ούτε ένα λεωφορείο! Οι υπόλοιποι επιβάτες προτίμησαν να γυροφέρουν στα μαγαζιά στο Νυδρί και να πιουν καφέ στις καφετέριες, κυρίως της παραλίας. Εκεί είχαμε την ευκαιρία να συναντήσουμε κάποιους απ΄ αυτούς και να μιλήσουμε μαζί τους, προσπαθώντας να ανιχνεύσουμε τις εντυπώσεις που αποκόμισαν απ΄ την επίσκεψή τους στον τόπο μας.

Το πρώτο που μας ρώτησαν, ήταν πότε θα αναχωρήσουν τα ημερόπλοια που ήταν δεμένα μπροστά τους στην προκυμαία! Κι όταν τους είπαμε πως δεν πρόκειται να φύγουν άμεσα, ήταν εμφανής τόσο η απορία όσο κι η απογοήτευσή τους, που δεν θα απολάμβαναν τη θέα… Το πιο σημαντικό όμως ήταν πως είχαν πολύ καλές εντυπώσεις απ΄ τους ντόπιους καταστηματάρχες, τους οποίους χαρακτήρισαν «πρόθυμους κι ευγενικούς», αλλά κι ότι χαρακτήρισαν όμορφο το τοπίο.

Σε ότι αφορά τώρα τα σημεία ενδιαφέροντος που θα μπορούσαν να γίνουν πόλος έλξης για επίσκεψη και πιθανός προορισμός εκδρομών, η αλήθεια είναι πως μόνο η (εκτός Λευκάδας) αρχαία Νικόπολη αποτελεί αξιόλογο ιστορικό και αρχαιολογικό τόπο. Η μεγάλη απόσταση βέβαια (απ΄ το Νυδρί) κι ο πολύς χρόνος που απαιτεί αυτή η εκδρομή για το πήγαινε-έλα είναι μια σημαντική δυσκολία. Μια δυσκολία που αναμένεται να μεγαλώσει δραματικά, όταν στην κορύφωση της τουριστικής περιόδου, θα υπάρχει μποτιλιάρισμα με σοβαρή καθυστέρηση στην πλωτή γέφυρα συν την καθυστέρηση που θα προκαλεί η αυξημένη τότε κίνηση. Ίσως μάλιστα το συγκεκριμένο πρόβλημα ν΄ αποτελέσει την αφορμή για ν΄ αντιληφθούν κάποιοι τη ζημιά που κάνουν στον τόπο, χαρακτηρίζοντας την υποθαλάσσια ζεύξη σαν έργο περιττό…

Τα παλαιά Μοναστήρια του νησιού μας, στην κατάσταση που βρίσκονται σήμερα, μολονότι είναι ίσως αξιόλογοι προορισμοί για τους έλληνες, δεν νομίζουμε πως θα μπορούσαν να θεωρηθούν το ίδιο και για τους επισκέπτες μας, πλην ίσως ειδικών εξαιρέσεων για τους θρησκευτικά ομόδοξους μας (π.χ. τους Ρώσους). Οι βόλτοι στο οροπέδιο της Εγκλουβής, που άνετα θα μπορούσαν να γίνουν επισκέψιμοι και ν΄ αποτελέσουν έναν αξιόλογο πόλο ενδιαφέροντος, καταρρέουν χωρίς καμιά προστασία και σε πλήρη εγκατάλειψη. Πέρα απ΄ αυτό όμως, μάλλον αποκλείονται, αφού με τον υπάρχοντα δρόμο απ΄ την Καρυά και πάνω, η διαδρομή με λεωφορείο δεν φαντάζει και τόσο ασφαλής…

Εδώ πρέπει να πούμε πως δεν είναι απαραίτητο να διαθέτει ένας τόπος «Παρθενώνα» για να γίνει ενδιαφέρων σαν προορισμός σε επιβάτες κρουαζιέρας. Πολλές φορές αρκούν απλά πράγματα ακόμη κι η εκμετάλλευση -ή η δημιουργία- κάποιων μύθων ή κάποιων αμφιλεγόμενων θεωριών, για να δώσουν ενδιαφέρον σε μια περιοχή και να την κάνουν βιώσιμη σαν τόπο επίσκεψης. Τα ημερόπλοια και τα εκδρομικά σκάφη του Νυδριού για παράδειγμα, γνωρίζουν κι εκμεταλλεύονται πολύ καλά τον μύθο του υποβρυχίου «Παπανικολής», μεταφέροντας εκδρομείς στο υποτιθέμενο καταφύγιό του, στη ομώνυμη σπηλιά του Μεγανησίου! Ο μύθος του πηδήματος της Σαπφούς απ΄τον βράχο του ακρωτηρίου Λευκάτας, θα μπορούσε άνετα να «σερβιριστεί» με τον κατάλληλο τρόπο και να δημιουργήσει ενδιαφέρον για μια θαλάσσια ή -εφόσον βελτιωθεί ο δρόμος- και οδική εκδρομή. Η προβολή της θεωρίας του Γερμανού αρχαιολόγου W. Dorpfeld («Δέλφερ» για τους ντόπιους), πως η Λευκάδα είναι η Ομηρική Ιθάκη, σε συνδυασμό με τις ανασκαφές στο Στενό που θα μπορούσαν ν΄ αποτελέσουν συνδυαστική στάση με κάποια άλλη εκδρομή την Νότιας Λευκάδας, θα μπορούσε ενδεχομένως να την ενισχύσει μ΄ ένα πρόσθετο ενδιαφέρον. Κάποιοι μύθοι απ΄ τους πολλούς που έχουν γραφεί για τον Ωνάση, τον Σκορπιό και στιγμιότυπα α΄την ζωή του με τις διασημες συντρόφους του Μαρία Κάλλας και Τζάκυ Κένεντυ, προβαλλόμενοι έντεχνα θα μπορούσαν να προσθέσουν πιπεράτο ενδιαφέρον στους περιπλέοντες επισκέπτες.

Μόνο που η διαχείριση τέτοιων μύθων και θεωριών, απαιτεί μεγάλη επιδεξιότητα και προσοχή: Γίνεται πάντα με την χρήση των κατάλληλων λέξεων και φράσεων όπως «ο μύθος λέει» ή «σύμφωνα με την παράδοση» ή «η θεωρία του τάδε λέει…» ή «λέγεται ότι…» κ.λ.π. με τρόπο δηλαδή που να μας εξασφαλίζει αν τυχόν πέσουμε στον ειδικό. Άλλωστε σκοπός μας είναι να τονώσουμε το ενδιαφέρον των επισκεπτών για την περιοχή κι όχι να τους εξαπατήσουμε…

Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε και την «υπερπαραγωγή πολιτισμού» απ΄ τα πολλά πολιτιστικά σωματεία του τόπου μας. Που σημαίνει πως υπάρχουν δυο πρόσθετες επιλογές για πιθανή εκμετάλλευση αυτού του πλεονεκτήματος: Ή προσφέρονται (εκ περιτροπής) κάποια χορευτικά (και εφόσον αυτό συμφωνηθεί, πάντα με την διαμεσολάβηση του τοπικού πράκτορα) ανεβαίνουν για να χορεύουν στο πλοίο, ή δημιουργείται σε κατάλληλο σημείο της ξηράς (κατάστημα, ανοιχτό θέατρο ή άλλο ανοιχτό χώρο) ένα σόου με τοπικούς χορούς, ενδεχομένως και με την προσφορά κάποιου τοπικού ποτού (λ.χ. ούζο πάρτυ), είτε με αντίτιμο (σαν εκδρομή), είτε δωρεάν σαν προσφορά…

Όσα είπαμε παραπάνω αποτελούν κάποιες απ΄ τις έτοιμες συνταγές που μπορούμε να εφαρμόσουμε άμεσα με σκοπό να γίνει ελκυστικότερος ο τόπος μας σ΄ αυτούς που μας επισκέπτονται. Πέρα απ΄ αυτά όμως, υπάρχει κι ένα πλήθος (μεσοπρόθεσμων) επιλογών, με μικρές και προσιτές επεμβάσεις, που θα έδιναν πραγματικά μεγάλη ώθηση στην υπόθεση κρουαζιέρα αλλά και στον τουρισμό γενικότερα. Αυτές όμως, θ΄ αποτελέσουν το θέμα ενός επόμενου άρθρου μας.