Λες και ήταν χθες (κι ας πέρασε μισός αιώνας και βάλε…)

Λες και ήταν χθες (κι ας πέρασαν 55 χρόνια)

Του ΝΙΚΟΥ ΓΑΖΗ

Στην Καρυά  Λευκάδας της δεκαετίας του ΄60, ξημέρωσε η 21η Απριλίου 1967, ημέρα Παρασκευή  (παραμονή του Λαζάρου) και τίποτε δεν έδειχνε πως αυτή θα ήταν μια διαφορετική μέρα απ΄ όλες τις προηγούμενες. Οι ξωμάχοι της γης καβάλα στα υποζύγιά τους οι περισσότεροι, έφευγαν πρώτοι και νωρίς απ΄ το χωριό για τα χωράφια τους στο Λειβάδι, τα λιγοστά μαγαζιά στην πλατεία της κωμόπολης άρχισαν ένα-ένα ν΄ ανοίγουν κι οι μαθητές του τοπικού Γυμνασίου σε μπουλούκια, με την σάκα κρεμασμένη στον ώμο, κατευθύνονταν προς το σχολείο τους, που τότε βρίσκονταν πάνω στο δημόσιο δρόμο στην είσοδο του χωριού, γι αυτούς που έρχονταν από την πόλη…

Ένας απ΄ τους μαθητές της τρίτης τάξης όμως, που ήταν κι ο σημαιοφόρος του σχολείου για εκείνη τη σχολική χρονιά,  δεν κατέβηκε μαζί με τους άλλους τη σκάλα που οδηγούσε απ΄ τον δημόσιο δρόμο στο προαύλιο του σχολείου, δίπλα απ΄ το κτίριο, εκεί που με τους μαθητές σε παράταξη γίνονταν η πρωινή προσευχή, αλλά συνέχισε να περπατά με τα βιβλία του στην πλάτη, μέχρι που έφθασε στον «Κόκκινο Βράχο», καμιά τρακοσαριά μέτρα απόσταση, απέναντι απ΄ το σχολείο (κι  απ΄ το χωριό). Εκεί, λεπτός κι ευκίνητος καθώς ήταν, σκαρφάλωσε στον γρανιτένιο βράχο 5-6 μέτρα πάνω απ΄ το οδόστρωμα προς το βουνό και κάθισε σ΄ ένα κοίλωμα που έμοιαζε με θρόνο λαξευμένο στην πέτρα, προφανώς από μια τυχαία ιδιοτροπία του φουρνέλου που κομμάτιασε τον βράχο κατά την διάνοιξη του δρόμου. Οι μαθητές του Γυμνασίου είχαν ανακαλύψει τον συγκεκριμένο «θρόνο» σε κάποιον απ΄τους περιπάτους του σχολείου και μάλιστα του είχαν δώσει το πομπώδες όνομα “θρόνος του Δία”!…

Εκείνη η Παρασκευή, δεν ήταν η πρώτη αλλά η τρίτη στη σειρά μέρα, που ο «σημαιοφόρος» του Γυμνασίου είχε αυτή την περίεργη συμπεριφορά. Κι αυτό είχε την λογική εξήγησή του. Γιατί δυο μέρες νωρίτερα, ο άριστος μαθητής πλην ατίθασος έφηβος είχε «αρπάξει» μια τετραήμερη αποβολή απ΄ τον αυστηρό Διευθυντή του σχολείου, τον φιλόλογο κ. Γουρζή, για ανάρμοστη συμπεριφορά προς την καθηγήτρια της μουσικής! Και δεδομένου ότι ο νεαρός έμενε στο σπίτι θείων του, για ευνόητους λόγους φρόντισε οι αγαθοί αυτοί άνθρωποι να μην μάθουν πως ο άριστος στα μαθήματα ανιψιός τους «έφαγε» αποβολή!  Έτσι,  έφευγε κανονικά  με τα βιβλία του απ΄ το σπίτι κάθε πρωί και κατέληγε στο «θρόνο» του Δία, απ΄ όπου παρακολουθούσε όπως είπαμε μακρόθεν την κατάσταση στο σχολείο. Όταν δε έφθανε η ώρα που η τάξη του σχολούσε, μ΄ ένα τροχάδην έφθανε τους συμμαθητές του, πριν ακόμα αυτοί περάσουν την πλατεία. Έμπαινε  κι αυτός λοιπόν στο μπουλούκι της γειτονιάς του και γυρνούσε σαν κύριος στο σπίτι, οπότε ούτε γάτος ούτε ζημιά…

Εκείνη την Παρασκευή όμως ο νεαρός δεν είδε να ακολουθείται  η κανονική διαδικασία, δηλαδή να χτυπάει  το κουδούνι, να παρατάσσονται  οι μαθητές ανά τάξη στο προαύλιο, να γίνεται η προσευχή και στις οκτώ και τέταρτο  να μπαίνουν οι μαθητές  στις αίθουσες για μάθημα. Πήγε η ώρα οχτώμιση, πήγε εννιά, πήγε ενιάμιση , τίποτε. Τελικά γύρω στις δέκα, το κουδούνι -επιτέλους- χτύπησε κι οι μαθητές παρατάχτηκαν στο προαύλιο. Εκεί προφανώς κάτι τους είπαν, που όμως δεν ήταν η προσευχή, κι αμέσως μετά οι σχηματισμοί τους διαλύθηκαν και τα παιδιά άρχισαν να φεύγουν προς το χωριό. Οπότε κατεβαίνει λοιπόν βιαστικά  κι ο «σημαιοφόρος» απ΄ τον θρόνο και τρέχει να τους προφτάσει, περίεργος να μάθει τι συμβαίνει και γιατί δεν γίνεται μάθημα.

«Έγινε επανάσταση» του είπε ο πρώτος που ρώτησε. «Έγινε δικτατορία και μας είπαν να πάμε στα χωριά μας από σήμερα, για τις διακοπές (του Πάσχα) και να γυρίσουμε κανονικά την Δευτέρα του Θωμά» τον διαφώτισε καλύτερα ένας άλλος απ΄ την παρέα των παιδιών του Αλέξανδρου και των Πλατυστόμων, που πηγαινοέρχονταν καθημερινά στα χωριά τους με τα πόδια. Εν τω μεταξύ όσοι Καρσάνοι είχαν ραδιόφωνο, στα μαγαζιά ή στα σπίτια, τα είχαν ανοίξει στη διαπασών κι από παντού ακούγονταν δημοτικά τραγούδια, πατριωτικά συνθήματα και στρατιωτικά ανακοινωθέντα…

Κι έτσι για εκείνη τη χρονιά οι διακοπές του Πάσχα για τα σχολεία άρχισαν απ΄ το πρωί της Παρασκευής κι όχι το Σάββατο του Λαζάρου το μεσημέρι (καθόσον τότε γίνονταν μάθημα και τα Σάββατα), ενώ ο απόβλητος σημαιοφόρος γλιτώνοντας τις απουσίες δυο ημερών, θα μπορούσε να καταγραφεί σαν ο πρώτος που ευνοήθηκε απ΄ την χούντα των συνταγματαρχών!…

Βέβαια ο μη πολιτικοποιημένος έφηβος δεν ήξερε την διαφορά μεταξύ μεταξύ επανάστασης και δικτατορίας κι έτσι δεν κατάλαβε τι από τα δυο τελικά συνέβη. Εκείνο όμως που κατάλαβε ήταν πως ότι και να ήταν αυτό που συνέβη, εκείνος γλίτωσε τις μισές απουσίες της αποβολής κι αυτό ήταν κάτι που τον έκανε ιδιαίτερα χαρούμενο.  Και εξίσου χαρούμενοι με τον «σημαιοφόρο» ήταν κι οι περισσότεροι συμμαθητές του, αφού πλέον θα είχαν δυο μέρες παραπάνω διακοπές για το Πάσχα…

Οι μεγάλοι πάντως δεν συμμερίζονταν την χαρά των μικρών. Το αντίθετο μάλιστα. Είχαν πολύ μεγάλη στεναχώρια και φανερή αγωνία.  Ας μην ξεχνάμε πως η Καρυά εκείνης της εποχής ήταν μια  έντονα αριστερή κωμόπολη, που εκτός απ΄ τα πολλά κρυφά μέλη του (παράνομου ακόμα) ΚΚΕ, διέθετε μέχρι και γραφεία των οργανωμένων νέων στην «Νεολαία Λαμπράκη». «Μικρή Μόσχα», την αποκαλούσαν χαρακτηριστικά τότε, κυρίως οι «υπηρεσίες ασφαλείας». Πολλοί απ΄ τους κατοίκους της είχαν βγει στο αντάρτικο κατά τον εμφύλιο και αρκετοί απ’  αυτούς είχαν υποστεί την πολύ επώδυνη εμπειρία του μετεμφυλιοπολεμικού σωφρονιστικού συστήματος στην Μακρόνησο και στα άλλα ξερονήσια της εξορίας. Οπότε μάλλον ήξεραν  τι είχαν να περιμένουν…

Και όντως, τόσο η χωροφυλακή  όσο και η εθνοφρουρά (τα γνωστά «ΤΕΑ») δεν άργησαν να πιάσουν δουλειά. Και παρά τις διακυμάνσεις στην σκληρότητα του νέου συστήματος, κατά την διάρκεια της ανωμαλίας που επακολούθησε, ανάλογα με τις συνθήκες που διαμορφώνονταν , την απεχθή «δουλειά» τους  συνέχισαν να την κάνουν αδιάκοπα, για εφτά χρόνια και τρεις μήνες ακόμα…

Σήμερα έχει περάσει πάνω από μισός αιώνας από κείνη την σημαδιακή μέρα που τελικά αποδείχτηκε μαύρη Παρασκευή για την Πατρίδα μας. Και οι μνήμες που μας έχει αφήσει -μόλο που τότε δεν πολυκαταλάβαμε τι ακριβώς συνέβη- είναι τόσο έντονες, λες και ήταν χθες!

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *