Ζητείται Σολομών

του ΝΙΚΟΥ ΓΑΖΗ(*)

Ή πως ένα ανύπαρκτο ουσιαστικά πρόβλημα έχει διχάσει ένα ολόκληρο χωριό!…

***

Το Νεοχώριο (ή Νιοχώρι) της Λευκάδας είναι ένα ημιορεινό χωριό σε υψόμετρο 300 μέτρων στις Ανατολικές παρυφές της Ελάτης.  Απέχει (οδικά) 5 χιλιόμετρα από το Νυδρί και τον διπλανό του οικισμό του Μεγάλου Αυλακίου και περίπου 3 χιλιόμετρα από τον οικισμό της Παλαιοκατούνας με τους οποίους δυο αυτούς οικισμούς, αποτελούν την Τοπική Κοινότητα Νεοχωρίου με πάνω από 500 κατοίκους. Μολονότι έχει  πανέμορφο φυσικό περιβάλλον με πλουσιότατη χλωρίδα και μοναδική θέα, αδικήθηκε από το ελληνικό μεταπολεμικό κράτος, αφού ουδέποτε μέχρι σήμερα απέκτησε συγκοινωνία, ενώ τόσο το ηλεκτρικό ρεύμα και η μεταφορά του νερού μέσα στον χωριό, όσο και η στοιχειώδης εσωτερική οδοποιία, έγιναν όταν οι παλιοί κάτοικοί του είχαν πλέον μετοικήσει (στα τέλη της δεκαετίας του ΄60) στους δυο άλλους οικισμούς της Κοινότητας, αγανακτισμένοι κι απελπισμένοι απ΄ τις προαναφερόμενες βασικότατες ελλείψεις.

Το κενό που άφησαν οι παλιοί κάτοικοι του χωριού, ήρθαν και σταδιακά κατέλαβαν κάποιοι νέοι κάτοικοι, προερχόμενοι από διάφορα μέρη της χώρας μας και της Ευρώπης, οι οποίοι έχοντας  οικολογική  και φυσιολατρική κλίση, μέτρησαν στην προσωπική τους ζυγαριά περισσότερο τα φυσικά  χαρίσματα του χωριού απ΄ όσο  τις ελλείψεις.  Έτσι οι πρώτοι «νέο-Νιοχωρίτες» εγκαταστάθηκαν και ρίζωσαν στο χωριό, σταδιακά αυξήθηκαν, έκαναν οικογένειες και παιδιά, ενώ  σιγά- σιγά αποκαταστάθηκαν σε κάποιο βαθμό και οι ελλείψεις που προαναφέραμε, με μόνη εξαίρεση την έλλειψη συγκοινωνίας που παραμένει μέχρι και σήμερα.

Αποτέλεσμα της εγκατάστασης αυτών των ανθρώπων στο χωριό, ήταν η φροντίδα και η συνδρομή τους ώστε να διατηρηθεί ο παραδοσιακός χαρακτήρας του,  με τα κλασσικά πετρόκτιστα σπίτια, αντιδρώντας μέχρι  και «αστυνομεύοντας» κάθε απόπειρα της γνωστής νεοελληνικής «κιτσαρίστικης» αυθαίρετης απόπειρας δόμησης.  Έτσι και με δεδομένο πως οι ίδιοι αγόρασαν και επισκεύασαν με σεβασμό στην παράδοση αρκετά από τα ερειπωμένα σπίτια για να κατοικήσουν, σιγά-σιγά το χωριό αναβαθμίστηκε  από δομικής άποψης, με αποτέλεσμα το Νιοχώρι σήμερα να είναι ίσως ο πιο αξιόλογος παραδοσιακός οικισμός του δήμου μας.

***

Τόσο λόγω φιλοσοφίας όσο και λόγω της ανάγκης, οι νέοι κάτοικοι του χωριού πρωτοστάτησαν στην δημιουργία του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου «Μελάνυδρος», στον οποίο βέβαια εντάχθηκαν και αρκετοί παλαιο-Νεοχωρίτες. Ο εν λόγω Σύλλογος, σαν κατ’  εξοχή φορέας του εθελοντισμού που είναι, ανέπτυξε ζηλευτή δράση στην περιοχή, με καθαρισμούς και επισκευές δρόμων, μονοπατιών, χώρων και κτισμάτων, αλλά και με την οργάνωση πολλών σεμιναρίων και εκδηλώσεων παραδοσιακού, οικολογικού, αγροτικού, φυσιολατρικού και πολιτιστικού περιεχομένου.  Ενδεικτικές των δράσεών του είναι η επισκευή και η πλήρης ανάπλαση του έως τότε ερειπωμένου δημοτικού Σχολείου και του περιβάλλοντος χώρου, που πλέον αποτελεί έναν πολιτιστικό χώρο-κόσμημα, η κατασκευή κοινόχρηστου παραδοσιακού φούρνου,  το ξελόγκωμα  και η ανάδειξη των ερειπωμένων παλαιών εκκλησιών του Άη-Βλάσση και των Αγίων Πάντων και πρόσφατα η επισκευή-ανακατασκευή του κατεστραμμένου  γιοφυριού του ρέματος «Κούταβος», με τσιμέντα που τους παρεχώρησε ο Δήμος.

Το παλιό γραφείο της Κοινότητας Νεοχωρίου που βλέπετε στην φωτογραφία, είναι ένα πετρόκτιστο πλην εγκαταλειμμένο κτίσμα στην είσοδο του χωριού που δυστυχώς είναι το πρώτο οίκημα που βλέπει ο επισκέπτης μπαίνοντας στο χωριό και το τελευταίο που  «αποχαιρετά» όταν φεύγει!  Το οίκημα έμεινε ανενεργό απ΄ τις αρχές της δεκαετίας του ΄70, όταν η έδρα και το Κοινοτικό γραφείο  μεταφέρθηκαν -και λειτούργησαν για κάποιες δεκαετίες- σ΄ ένα μικρό καμαράκι, στο καμπαναριό κάτω απ΄ την καμπάνα του Αγίου Ανδρέα, στο Μεγάλο Αυλάκι. Με την εφαρμογή βέβαια του «Καποδίστρια», η έδρα της Κοινότητας Νεοχωρίου ενσωματώθηκε στο πρώην Δημαρχείο Ελλομένου, και σε κείνο το καμαράκι απέμεινε μόνο το παλιό της αρχείο, χωρίς επί μισό αιώνα μέχρι πρόσφατα να ενοχληθεί απ΄ αυτό, κανένας κοινοτάρχης ή πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου…

Το Γραφείο από μέσα…

Προσωπικά έχω ιδιαίτερη ευαισθησία και πολλές μνήμες από το παλιό Γραφείο της Κοινότητας στο Νιοχώρι, αφού τα δεκαπέντε πρώτα χρόνια της ζωής μου ήμουν συχνότατος επισκέπτης του, λόγω του γεγονότος πως ο πατέρας μου ήταν (επί 45 περίπου χρόνια) ο Γραμματέας της Κοινότητας. Πέρα λοιπόν από κάποιες αντιγραφές εγγράφων, που ενίοτε μου ανέθετε να κάνω, μου άρεσε να σκαλίζω τα παλιά μητρώα και τα δημοτολόγια της Κοινότητας και να ανακαλύπτω τις ηλικίες των γερόντων του χωριού, (όλοι γεννηθέντες στον 19^ο αιώνα), οι οποίοι μας διηγούνταν διάφορες ιστορίες για τους Βαλκανικούς πολέμους και τις μάχες στην Μακεδονία και στο Μπιζάνι, για τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, για την Μικρασιατική εκστρατεία και την επακολουθείσασα εθνική καταστροφή, μέχρι και για τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και την Κατοχή! Με αυτό τον τρόπο επίσης, έμαθα πως ο εθνικός μας ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης ήταν συγχωριανός μας, καθότι ήταν γραμμένος στην Κοινότητα Νεοχωρίου, στην οποία και ανήκε η Μαδουρή. (Νυδρί βέβαια τότε δεν υπήρχε…)

Θα προσθέσω εδώ πως εξ αιτίας αυτού ακριβώς του δεσμού μου με το παλιό Κοινοτικό Γραφείο, σχετικά πρόσφατα αισθάνθηκα ευγνώμων προς τον Σύλλογο,  που έκανε μια καλή προσπάθεια να σουλουπώσει το σχεδόν ερειπωμένο αυτό κτίσμα, πετώντας διάφορα σαπισμένα απομεινάρια απ΄ το εσωτερικό του και ασπρίζοντας με ασβέστη τα πλαίσια των παραθύρων και τα τσιμεντένια του σενάζ ολόγυρα…  Ο Σύλλογος πρέπει να ήταν ο πρώτος και ο μόνος φορέας για όλα αυτά τα χρόνια, που έδειξε να τον ενοχλεί αυτή η εγκατάλειψη του κτίσματος και προσπάθησε να το σουλουπώσει…

***

Ο φετινός Αύγουστος ήταν ο μήνας που ο Σύλλογος «Μελάνυδρος» είχε την πιο έντονη δράση του. Κι αυτό ήταν φυσικό αφού τότε βρίσκονται στην Λευκάδα και αρκετοί συγχωριανοί-μέλη του που τον υπόλοιπο καιρό ζουν μακριά της. Μεταξύ των δράσεων αυτών ήταν και δυο Γενικές Συνελεύσεις των μελών του, μιας τακτικής και μιας έκτακτης.  Στις παρυφές λοιπόν αυτών των  Συνελεύσεων, έγινε μια πρώτη κουβέντα να αιτηθεί  ο Σύλλογος από τον Δήμο την χρήση του παλιού κοινοτικού γραφείου, ώστε με προσωπική δουλειά και προσφορές σε βιβλία των μελών και αρκετών συγχωριανών μας, να δημιουργήσει την «Δημοτική Βιβλιοθήκη Νεοχωρίου», την οποία επιπλέον θα δεσμευτεί να λειτουργεί με  μέλη του δωρεάν, πληρώνοντας ακόμη και τον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος.

Έτσι στις 29 Οκτωβρίου 2020 κατέθεσε την σχετική αίτηση στον Δήμο Λευκάδας, ενώ με τηλεφωνική επικοινωνία της προέδρου του ζήτησε να προωθηθεί το αίτημα στην πρώτη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

***

Απ΄ τις αρχές του Σεπτέμβρη όμως – λίγες μέρες δηλαδή μετά την δημοσιοποίηση των προθέσεων του  Συλλόγου για το παλιό Κοινοτικό γραφείο- δρομολογήθηκαν, κυρίως από πλευράς του προέδρου του Τοπικού Συμβουλίου, μια σειρά από “περίεργα” γεγονότα, τα οποία αξίζει να παρακολουθήσουμε.:

-Στις 3 Σεπτεμβρίου 2020 ο πρόεδρος του Τ.Σ.  συγκαλεί σε έκτακτη συνεδρίαση το συμβούλιο της Τ.Κ. Νεοχωρίου, το οποίο και ψηφίζει ομόφωνα την εισήγησή του,  να επισκευαστεί το παλιό Κοινοτικό γραφείο για να μεταφερθεί εκεί το παλιό αρχείο της Κοινότητας (το οποίο επί 50 ολόκληρα χρόνια κάθονταν ήσυχο στο μικρό γραφειάκι του καμπαναριού του Αγ. Ανδρέα, όπως προείπαμε).  Η απόφαση δε αυτή, όλως περιέργως, πήρε τον αριθμό 3Α/2020, κάτι που εγείρει ερωτηματικά, καθότι ως γνωστόν τέτοιου είδους αριθμήσεις, με μικτού τύπου αρίθμηση (δηλ. με αριθμό και γράμμα), είναι δυνατόν να υποκρύπτει μεθόδευση και ενίοτε προσπάθεια να παρεισφρύσουν εκ των υστέρων σε αριθμημένη χρονικά  λίστα, η αρίθμηση της οποίας έχει ήδη προχωρήσει σε μεγαλύτερα νούμερα!   Ξεκαθαρίζω πάντως πως δεν υπονοώ τίποτε για την συγκεκριμένη απόφαση της Τ.Κ. και απλά αναφέρω τι έχει παρατηρηθεί να συμβαίνει σε άλλες  περιπτώσεις…

-Στις 29η Οκτωβρίου 2020 ο Σύλλογος καταθέτει το αίτημά του στον Δήμο (στη Λευκάδα) για την παραχώρηση του Γραφείου με σκοπό να το κάνει Δημοτική Βιβλιοθήκη.

-Λίγες μόλις ώρες μετά, την ίδια κιόλας μέρα (29-10-20), ο πρόεδρος του Τ.Σ. συγκαλεί εκ νέου τους συμβούλους του σε έκτακτη (ξανά) συνεδρίαση στο πρώην δημαρχείο Ελλομένου (στο Νυδρί) και κατόπιν της δικής του εισήγησης που ψηφίζεται ομόφωνα, αποφασίζουν ότι επειδή με την προηγούμενη απόφασή τους (την 3Α/2020) ζήτησαν(;) από τον Δήμο να γίνουν κάποιες εργασίες για την μεταφορά εκεί του παλαιότερου αρχείου της Κοινότητας, δεν μπορεί αυτό να παραχωρηθεί στον Σύλλογο «Μελάνυδρο».  Η απόφαση αυτή αριθμήθηκε πάντως κανονικά, με τον αριθμό 5/2020.

Κατόπιν όλων αυτών ο καθένας μπορεί να βγάλει τα δικά του (λογικά) συμπεράσματα.  Σε κάθε πάντως περίπτωση, δύσκολα γίνεται κατανοητό πως μετά από μισό αιώνα μακαριότητας όλων των προέδρων και παρέδρων που προηγήθηκαν, ο σημερινός πρόεδρος -και ενώ διάγει τον 7^ο χρόνο της συνεχούς θητείας του- χρειάστηκε δυο έκτακτες συνεδριάσεις της τοπικής κοινότητας για να ζητήσει αυτό που κανένας (ούτε καν ο ίδιος) δεν είχε σκεφθεί μέχρι προχθές!

***

Ρωτήθηκε ένας σύμβουλος (της αντιπολίτευσης) του συγκεκριμένου Τοπικού Συμβουλίου,  γιατί ψήφισε κι ο ίδιος την εισήγηση  του προέδρου.  Η απάντησή του ήταν απλή κι αφοπλιστική. «Μα αφού μας είπε ο πρόεδρος να υπογράψουμε για να μας φτιάξει ο Δήμος το Γραφείο, στο οποίο θα μπορούμε να μεταφέρουμε και το αρχείο της Κοινότητας», είπε. «Τίποτε άλλο δεν μας είπε, ούτε για τον Σύλλογο, ούτε και για καμιά Δημοτική Βιβλιοθήκη. Οπότε με τι σκεπτικό θα αρνιόμουν;»

Μετά απ΄ αυτή την απάντηση, μάλλον δικαιούμαστε να σκεφθούμε  πως ο πρόεδρος  κατά κάποιο τρόπο, υφάρπαξε την ομόφωνη συναίνεση… Και κάπως έτσι τελικά φυτεύτηκε ο σπόρος του διχασμού και της διαμάχης, σαν …ανταπόδοση σε έναν Σύλλογο που μάλλον είναι ο κορυφαίος του Δήμου μας σε εθελοντική προσφορά και δράση και που έχει προσφέρει στο χωριό μακράν τις πιο ωφέλιμες υπηρεσίες. Ασφαλώς και δεν του αξίζει τέτοια μεταχείριση.  Αν μάλιστα αυτή η κακή αντιμετώπιση παγιωθεί, θα στείλει μάλλον κακό μήνυμα σε όλους τους φορείς εθελοντισμού που τόσο πιστεύει και θέλει η δημοτική μας Αρχή. Το  χειρότερο όλων  όμως είναι αυτό που ήδη κυκλοφορεί σαν κοινό μυστικό στο Νιοχώρι, δηλαδή  η άποψη πως η  πραγματική αιτία αυτού του διχαστικού κλίματος φαίνεται να  είναι οι μικρόπνοοι  προσωπικοί υπολογισμοί πολιτικής επιβίωσης κάποιων κι η ανησυχία τους μην τυχόν και ξεπεταχτεί αύριο κάποιος φιλόδοξος ανταγωνιστής από έναν ενεργό κι επιτυχημένο Σύλλογο και τους υπερκεράσει!…

***

Η απόφαση του τοπικού Συμβουλίου βέβαια είναι απλά γνωμοδοτική κι όχι δεσμευτική. Από την άλλη όμως, όλοι αντιλαμβανόμαστε την δυσκολία της κάθε δημοτικής Αρχής να αποφασίσει κόντρα στην  απόφαση κάποιου τοπικού οργάνου. Γι αυτό κι εμείς, θα παραθέσουμε την μοναδική κατά την άποψή μας Σολομώντια λύση που θα μπορούσε να ικανοποιήσει όλους:

 Ο Σύλλογος, σε μια έσχατη υποχώρηση, θεωρεί πως θα μπορούσαν έστω και οριακά να συνυπάρξουν οι δυο δράσεις δίπλα-δίπλα στον χώρο του παλιού γραφείου, αφού βέβαια αυτό πριν ανακαινισθεί. Προς τούτο επισυνάπτω το παραπάνω  σχέδιο ή μάλλον σκαρίφημα της κάτοψης του παλιού γραφείου,  στο οποίο με μαύρη γραμμή είναι η υπάρχουσα τοιχοποιία και με πράσινη γραμμή η προτεινόμενη διαίρεση  του χώρου, που βέβαια απομένει να  κατασκευαστεί.

Καλή χρονιά και καλή φώτιση (των Φώτων) σε όλους…

(* Ο Νίκος Γαζής είναι Νιοχωρίτης και δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Λευκάδας)