Η Ν.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ για την κατάργηση του “ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ”

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ  

Σχετικά με την κατάργηση από την κυβέρνηση του Προγράμματος «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ» 

  Προς κ. κ. :  Δημάρχους, Προέδρους Δημοτικών Συμβουλίων, Δημοτικούς Συμβούλους, Προέδρους Τοπικών Κοινοτήτων, Τοπικούς Συμβούλους των Δήμων Λευκάδας και Μεγανησίου.                                                                 

Αξιότιμοι Κύριοι,

Πρόσφατα η κυβέρνηση, μέσω του υπουργού εσωτερικών κ. Θεοδωρικάκου, ανακοίνωσε την κατάργηση του προγράμματος «ΦιλόΔημος» με το επιχείρημα ότι η χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ύψους 134 εκ. ευρώ δεν επαρκεί για έργα ύψους 1,2 δις €. Επίσης ανέφερε ότι θα επιχειρηθεί η μεταφορά των έργων του Προγράμματος στο ΕΣΠΑ με όσα έργα δεν ενταχθούν σ’ αυτό να μεταφέρονται σε νέο πρόγραμμα.

Το πρόγραμμα «ΦιλόΔημος» που χρηματοδοτεί έργα υποδομών σε όλους τους Δήμους έγινε από την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με το ν. 4509/2017, προβλέποντας επενδύσεις 2 δις €.  Τροποποίησε ριζικά ένα παλιό δανειακό πρόγραμμα που είχε ελάχιστη απορρόφηση καθώς επιβάρυνε τους προϋπολογισμούς των ΟΤΑ. Ο μηχανισμός αποπληρωμής των έργων περιλαμβάνει ως ενδιάμεσο στάδιο, ίδιους πόρους του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ) και δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) το οποίο μέχρι σήμερα έχει υπόλοιπο προς διάθεση 134 εκ. €. Κυρίως όμως προβλέπει την αποπληρωμή του συνολικού κόστους των έργων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων δηλ. πόρους του Κεντρικού Κράτους χωρίς να επιβαρύνονται οι Δήμοι.

Όπως ρητά αναφέρεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 69 του Ν. 4509/2017. «Η εξυπηρέτηση των δανείων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και η κάλυψη κάθε είδους εξόδου και λοιπών δαπανών συνομολόγησης και εξόφλησής τους γίνεται σε λογαριασμό που συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και χρηματοδοτείται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) του Υπουργείου Εσωτερικών».

Αυτό ήταν και το κύριο στοιχείο που το Πρόγραμμα εκτοξεύθηκε. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παρέδωσε εντάξεις ύψους 1,235 δις € που αντιστοιχούν σε 502 έργα, εκ των οποίων τα 170 έργα ύψους 450 εκατ. € έχουν ήδη δημοπρατηθεί ενώ σε 21 έργα ύψους 30 εκατ. € έχουν υπογραφεί οι δανειακές συμβάσεις.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4509/2017, της ΚΥΑ 13022/2018 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει αλλά και τα γενικότερα ισχύοντα στο Π.Δ.Ε., διαπιστώνει τα εξής:

• Τα διαθέσιμα του ΤΠΔ ύψους 7 δις € και τα δάνεια της ΕΤΕπ χρησιμοποιούνται ως ενδιάμεσοι επιταχυντές της διαδικασίας, επιτρέποντας την ωρίμανση και εκκίνηση των έργων σήμερα και την πληρωμή τους στο μέλλον ανάλογα με τη διαθεσιμότητα πόρων του ΠΔΕ. Αυτό συμβαίνει γιατί το ΤΠΔ και η ΕΤΕπ δανείζουν με ευνοϊκούς όρους, προβλέποντας περίοδο χάριτος κάποιων ετών στην αποπληρωμή των δανείων.

• Ο μηχανισμός αποπληρωμής του προγράμματος δεν καθιστά υποχρεωτική τη χρήση του δανείου της ΕΤΕπ από το Τ.Π.Δ. αν επαρκούν οι πόροι του Π.Δ.Ε. Γι’ αυτό οι δανειακές συμβάσεις των Δήμων συνάπτονται με το ΤΠΔ και όχι με την ΕΤΕπ.
• Αλλά και χωρίς τις παραπάνω ευκολίες, το Π.Δ.Ε. σήμερα μπορεί να καλύψει πλήρως τις ανάγκες πληρωμής των έργων. Ακόμα και στην περίπτωση που φέτος το σύνολο των δημοπρατημένων έργων ολοκληρώνονταν και έπρεπε να πληρωθεί το σύνολο του προϋπολογισμού ύψους 450 εκ € μέχρι το τέλος του χρόνου (πράγμα αδύνατο καθώς τα έργα υλοποιούνται σε τουλάχιστον 2-3 έτη) θα μπορούσαν να εξοφληθούν πλήρως από το Π.Δ.Ε. χωρίς να εκταμιευτεί ούτε μισό € δανείου. Κι αυτό γιατί με βάση την αιτιολογική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, η εκτίμηση της κυβέρνησης είναι ότι το ΠΔΕ θα υπο-εκτελεστεί φέτος κατά 600 εκ ευρώ και επομένως θα μπορούσε να πληρώσει άνετα τα έργα του «ΦιλόΔημος». Πόσο μάλλον όταν γνωρίζουμε ότι οι πραγματικές ανάγκες για πληρωμές των έργων φέτος δεν θα ξεπεράσουν τα 10-20 εκ. €.
• Επιπλέον η κοινή πρακτική της ΕΤΕπ υπαγορεύει ότι κάθε δάνειο-πλαίσιο που χρηματοδοτεί πακέτα έργων, ξεκινά με συντηρητικό ύψος προϋπολογισμού το οποίο αυξάνεται ανάλογα με την ωρίμανση των έργων και επεκτείνεται με παρατάσεις στο χρόνο. Επομένως η δανειοδότηση της ΕΤΕπ θα αυξάνεται όσο τα έργα θα συμβασιοποιούνται και θα υπάρχουν δαπάνες. Το ποσό των 134 εκ. € του δανείου που εμφανίζεται σήμερα δεν αποτελεί ταβάνι αλλά αντίθετα εγγύηση της ΕΤΕπ ότι χρηματοδοτεί το πρόγραμμα. Εξαρτάται από την κυβέρνηση και τους Δήμους να τρέξουν τα έργα για να επεκταθεί το δάνειο. Με αντίστοιχο τρόπο είχε λειτουργήσει στο παρελθόν δάνειο-πλαίσιο που είχαν συνάψει διαδοχικές κυβερνήσεις για έργα του ΕΣΠΑ.
• Η μεταφορά έργων στο ΕΣΠΑ από άλλες πηγές χρηματοδότησης επίσης είναι μια κοινή πρακτική. Άλλωστε ανάμεσα στους σκοπούς του «ΦιλόΔημος» ήταν και η τροφοδότηση του ΕΣΠΑ με ώριμα έργα που τόσο έχει ανάγκη.

Από τα παραπάνω φαίνεται σαφώς ότι το πρόγραμμα στήθηκε με τέτοια ευελιξία ώστε κάθε φορά που απαιτούνται χρήματα προς αποπληρωμή των έργων αυτά να είναι διαθέσιμα από το Π.Δ.Ε. Οι πόροι του Τ.Π.Δ. και (λιγότερο) της ΕΤΕπ απλά διευκολύνουν και επιταχύνουν τη διαδικασία.

Γιατί λοιπόν κάποιος αποφασίζει να καταργήσει ένα ευέλικτο πρόγραμμα τη στιγμή που μπορεί να το επεκτείνει όπως αυτός θέλει με βάση τις δικές του πολιτικές προτεραιότητες; Γιατί την ίδια στιγμή ανακοινώνει άλλο παρόμοιο πρόγραμμα στη θέση του;

Είναι άραγε έλλειψη κατανόησης και πληροφόρησης αυτή η απλοϊκή αναφορά για χρήματα της ΕΤΕπ που δεν επαρκούν; Είναι δυνατόν να μη έχει γίνει στοιχειωδώς κατανοητός ο μηχανισμός χρηματοδότησης του «ΦιλόΔημος»; Ή μήπως η στάση του Υπουργού οφείλεται στο γεγονός ότι το πρόγραμμα είναι συνδεδεμένο με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ; Η ακόμα χειρότερα, ο Υπουργός επιθυμεί να «διαπραγματευτεί» με κάθε Δήμαρχο τα ήδη ενταγμένα έργα υπό τον μανδύα ενός νέου «δικού» του προγράμματος και την εφαρμογή μιας άλλης «διαφάνειας», της γνωστής των προηγουμένων δεκαετιών; Μήπως θέλουμε Δημάρχους – θαμώνες των βουλευτικών γραφείων και των προθάλαμων των υπουργείων;

κ. κ. Δήμαρχοι, Πρόεδροι Δημοτικών Συμβουλίων, Δημοτικοί Σύμβουλοι, Πρόεδροι Κοινοτήτων και Τοπικοί Σύμβουλοι,

Την προηγούμενη 10ετία η αυτοδιοίκηση υπέστη τις συνέπειες της κρίσης και σε επίπεδο χρηματοδότησης. Αν μάλιστα θυμηθούμε ότι το 2014 η τότε κυβέρνηση δεν προχώρησε σε διαπραγμάτευση και εκπόνηση προγράμματος για τους ΟΤΑ, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, όλοι αντιλαμβανόμαστε την έκταση του προβλήματος, τις συνέπειες του οποίου άλλωστε βίωσαν και βιώνουν έντονα οι τοπικές κοινωνίες.

Με αυτά τα δεδομένα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δημιούργησε, σε συνεργασία με τους φορείς της αυτοδιοίκησης, ένα πρόγραμμα που ανταποκρίνεται στις πραγματικές αυτοδιοικητικές ανάγκες, με βασικά χαρακτηριστικά την ευελιξία, την αντικειμενικότητα ως προς τα κριτήρια επιλογής των έργων και χωρίς να επιβαρύνει τους δήμους ούτε με ένα ευρώ. Για αυτούς τους λόγους αλλά και για την πλήρη διαφάνεια στην εφαρμογή του ο «ΦιλόΔημος» αγκαλιάστηκε από το σύνολο των δήμων της χώρας.

Εκτιμάμε ότι αυτή η παλαιοκομματικού τύπου μεθόδευση του υπουργού εσωτερικών, θα οδηγήσει σημαντικά και αναγκαία έργα σε απρόβλεπτες καθυστερήσεις ή σε ματαίωση, την οικονομία να στερείται επενδύσεις, το Π.Δ.Ε. σε μείωση απορρόφησης, τους Δήμους και τους δημότες σε απόγνωση.

Γι’ αυτό ακριβώς τώρα επιβάλλεται να ακουστεί η φωνή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η φωνή της Κοινωνίας την οποία εσείς εκπροσωπείτε και εκφράζετε.

Ν. Ε. ΣΥΡΙΖΑ ΛΕΥΚΑΔΑΣ

16/12/2019