FortsaLefkada.gr
ΓΥΜΝΑΣΙΌΠΑΙΔΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑ
του Ανδρέα Σταύρακα
Αισθάνομαι την υποχρέωση και θέλω να αναφέρω μερικούς νέους από το χωριό μου, την Καρυά, που πήγαιναν στο γυμνάσιο την δεκαετία του τριάντα.
Η υποχρέωσή μου πηγάζει απ΄ το γεγονός πως όταν ήμουν μικρό παιδί, παρακολουθούσα τις όμορφες διηγήσεις τους για ότι γίνονταν στην χώρα, που ήταν πράγματα άγνωστα στα απομακρυσμένα χωριά μας.
Μας έλεγαν για τον κινηματογράφο, πως ήταν σαν θέατρο σκιών που έβλεπαν ωραία « θεατρικά έργα», τα οποία μας τα διηγούνταν τόσο όμορφα που εμείς «κρεμόμαστε» από τα χείλη τους. Μας έλεγαν για τις λάμπες που είχαν στα σπίτια και δεν χρειάζονταν σπίρτα για να της ανάψουν, αλλά άναβαν με το γύρισμα ενός διακόπτη κι ούτε έσβηναν όταν τις φυσούσε ο αέρας, όπως τα δικά μας λαδολύχναρα. Επίσης, μετά τον πόλεμο, μας έλεγαν πως είχαν ενταχτεί στις οργανώσει για την αντίσταση κατά των κατακτητών κι εμείς θαυμάζαμε την αποφασιστικότητα και τη λεβεντιά τους. Ακόμη διοργάνωναν πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, όπως θέατρα, χορούς και σεμινάρια, πράγματα άγνωστα στους περισσότερους νέους του χωριού…
Θα αναφέρω μερικούς από αυτούς τους νέους, που κάποιοι διώχτηκαν από την πολιτεία ως «αντίτιμο» για την προσφορά τους…
Τα παιδιά που πήγαιναν τότε στο γυμνάσιο ήταν από εύπορες οικογένειες, όπως ο Γιώργος ο Κατωπόδης , με το παρατσούκλι του Κοτάς, που είχε τρία αρσενικά παιδιά, τον Νάνο τον Φώντα και τον Ζώη. Ο μπάρμπα Γιώργος είχε μεγάλη και καλή περιουσία όπως αμπέλια χωράφια και ελιές. Ο Πανταζής ο Γλένης επίσης πήγαινε στο γυμνάσιο αφού ο πατέρας του ο Σπύρος, ήταν εισπράκτορας στο δημόσιο ταμείο.
Ο Γιάννης ο Ζαβιτσάνος ( Μερεγιάννης) είχε ένα μοναχογιό από τον δεύτερο γάμο του, τον Πάνο που ήταν ψηλός και εύσωμος και γι’ αυτό τον φώναζαν Ταρζάν. Ο μπάρμπα Γιάννης έκανε τον μεσίτη στα κρασά, έπαιρνε τα μπουκαλάκια με λίγο κρασί και αφού το δοκίμαζε για να δει τους βαθμούς του, αντί γράδου, τα πήγαινε στη Χώρα και κανόνιζε με τους ταβερνιάρηδες την τιμή. Έτσι έβγαζε καλά χρήματα.
Ο Λάμπρος ο Κτενάς ο Αντσουλής είχε τον πρώτο του γιό τον Σοφρώνη επίσης στο γυμνάσιο. Ο μπάρμπα Λάμπρος είχε ένα καλό άλογο που πήγαινε πρωί στις παραλίες και πριν ξημερώσει έφερνε στο χωριό δύο κασέλες ψάρια και τα μοσχοπουλούσε σ’ αυτούς που πληρώνονταν από το δημόσιο. Έτσι έβγαζε καλό μεροδούλι.
Ο Σπύρος ο Κατωπόδης ο Σίας, είχε ένα μοναχογιό τον Περικλή, που τον είχε στο γυμνάσιο. Ο μπάρμπα Σπύρος ήταν τσαγκάρης, είχε τσαγκάρικο στη χώρα απέναντι από το ρολόι του Αγίου Μηνά κι έτσι είχε την οικονομική ευχέρεια. Ο Χρήστος ο Αραβανής , ο Μποροκόνης, είχε ένα μοναχοπαίδι τον Ζώη, που με μεγάλο αγώνα τον είχε στο γυμνάσιο, όπως ο Λεωνίδας ο Αραβανής Γελασοθέης, που είχε μεγάλη οικογένεια αλλά η γυναίκα του η Κανούταινα, όπως την έλεγαν, είχε ένα φούρνο και τα βόλευε οικονομικά, έτσι το ένα της παιδί τον Σπύρο τον είχε στο γυμνάσιο.
Ο Χρήστος ο Κατωπόδης ο Φιλιπάρας επίσης, είχε γιό στην Αμερική που του έστελνε δολάρια, έως και φορτηγό αυτοκίνητο του έστειλε, οπότε το τελευταίο του παιδί τον Σάββα, τον είχε στο γυμνάσιο.
Ίσως να ήταν και άλλοι αλλά δεν τους θυμάμαι.
Οι νέοι αυτοί, αν και είχαμε δικτατορία, έκαναν τις εφηβικές τρέλες τους, πότε για διασκέδαση και πότε για εκτόνωση, για να δείξουν προφανώς την αντίθεση τους στο καθεστώς.
Θα αναφέρω δύο από τις «τρέλες» που έκαναν για να διασκεδάσουν και να εκτονωθούν .
Κάποια Δευτέρα της Άνοιξης, ο μπάρμπα Γιώργος ο Κοτάς, όπως έκανε κάθε χρόνο, ειδοποίησε μερικούς εργάτες να πάνε να σκάψουν το μεγάλο αμπέλι που είχε πάνω στο βουνό, στην στέρνα. Ετοίμασε λοιπόν από την Κυριακή όλα τα απαραίτητα, ιδιαίτερα το κολατσιό των εργατών, λαχανόπιτες, τυρόπιτες, τηγανοψώματα, ταραμάδες, κρασί και πολλά άλλα εδέσματα, όπως ταίριαζε σ΄ έναν κουβαρντά όπως ήταν ο μπάρμπα Γιώργος.
Τα παιδιά που ήταν στο γυμνάσιο στη χώρα, ανακάλυψαν αυτές τις προετοιμασίες και το βράδυ την Κυριακή τα παιδιά του μπάρμπα Γιώργου και κάμποσοι συμμαθητές τους, ανέβηκαν τη νύχτα στο χωριό, μπήκαν απ΄ το παράθυρο και δεν άφησαν τίποτα.
Την αυγή με το που λάλησε ο κόκορας, σηκώθηκε η θειά Χαρίκλεια, η γυναίκα του μπάρμπα Γιώργου και βλέποντας τι έγινε παραλίγο να πάθει συγκοπή! Φώναξε λοιπόν τον άντρα της και χτυπούσαν και οι δύο τα κεφάλια τους απ΄ την απόγνωση.
Το δεύτερο κατόρθωμα που θα αναφέρω ήταν πολύ ριψοκίνδυνο, αλλά τα νέα παιδιά δεν λογαριάζουν κινδύνους, ακόμη και αν οι κίνδυνοι ήταν πολύ μεγάλοι, γιατί εκτός από τη δικτατορία εγκυμονούνταν κι ο πόλεμος.
Την εποχή εκείνη λοιπόν στην πόλη της Λευκάδας, ολόκληρη η σημερινή Νεάπολη ήταν αμπελώνας με πολλά κλήματα, οπωροφόρα δέντρα και κηπευτικά.
Απέναντι από το άγαλμα του γιατρού του Γρηγόρη και κατά μήκος της οδού του κοιμητηρίου, ήταν μια πέτρινη μάντρα που ξεκινούσε από την τράπεζα « ΑΛΦΑ ΜΠΑΝΚ» και πήγαινε έως επάνω στου Πάλα, γύριζε έως το δρόμο της Ξούντελης και κατέβαινε έως το σημερινό «ΙΚΑ». Όλο αυτόν το χώρο τον έλεγαν αμπελώνα. Στην μάντρα προς την οδό του κοιμητηρίου, είχαν μπηγμένους μεγάλους μεταλλικούς χαλκάδες που τους χρησιμοποιούσαν οι καραγωγείς για να δένουν τα άλογα που χρησιμοποιούσαν στα κάρα.
Κάποια φορά ξημερώματα Κυριακής, που ο κόσμος κοιμόνταν του καλού καιρού, πήγανε οι προαναφερόμενοι νέοι, έλυσαν μερικά άλογα μπήκαν καβάλα και καλπάζοντας μέσα στη νύχτα, από την Ξούντελη βγήκαν στο νοσοκομείο, από εκεί στον πίσω μώλο, ανέβηκαν στο παζάρι και κατευθύνθηκαν στην αφετηρία τους, άφησαν τα άλογα και πήγαν στο χωριό τους.
Το τι επακολούθησε δεν περιγράφεται! Τα χρεμετίσματα, τα κουδουνίσματα κι ο καλπασμός των αλόγων μέσα στο άγριο ξημέρωμα ήταν κάτι το τρομακτικό, την περίοδο εκείνη μάλιστα, που φλέγονταν η Ευρώπη. Ξεσηκώθηκε ο κόσμος, οι άντρες με τα σώβρακα, οι γυναίκες με τα κομπινεζόν, οι χωροφύλακες άλλοι ντυμένοι και άλλοι γυμνοί, έγινε πανζουρλισμός. Προχωρώντας η μέρα άρχισαν οι ανακρίσεις. Έκαναν έρευνες στην παραλία μήπως ήρθαν κάποιοι από τη θάλασσα αλλά απέβησαν άκαρπες, δεν ανακάλυψαν τίποτα.
Αυτά και άλλα πολλά έκαναν για εκτόνωση οι νέοι την εποχή εκείνη, αφού δεν υπήρχαν ντίσκο, καφετέριες και μπαρ με εισαγόμενη μουσική…
Α..Ι..Σταύρακας
