Η Οδύσσεια των Καλαμισάνων

ΑΡΧΙΚΗ

(Σ.Σ: Για μεγέθυνση και καλύτερη ευκρίνεια κάνετε κλικ πάνω στις φωτογραφίες)

Η Οδύσσεια των Καλαμισάνων

Του ΝΙΚΟΥ ΓΑΖΗ
Απίστευτη ήταν η ταλαιπωρία που έζησαν μια εικοσάδα συνδημότες μας Καλαμισάνοι την Τρίτη 2 Δεκεμβρίου, που είχαν προγραμματίσει να επιστρέψουν από τον Μύτικα στα σπίτια τους στον Κάλαμο με το (μοναδικό) δρομολόγιο του σκάφους «ΙΩΑΝΝΑ» στις δυο το μεσημέρι. Οι ομάδα των άτυχων όπως εξελίχθηκε η κατάσταση επιβατών, αποτελούνταν κυρίως από μόνιμους κατοίκους του πανέμορφου νησιού μας, μεταξύ των οποίων αρκετοί παλιοί επαγγελματίες ναυτικοί, δυό-τρεις που ταξίδευαν από τις 7 το πρωί ερχόμενοι απ΄ την Αθήνα για τον Κάλαμο και μια μικρή ομάδα μαθητών Γυμνασίου-Λυκείου που έκαναν το καθημερινό τους δρομολόγιο, επιστρέφοντας απ΄ το σχολείο (του Μύτικα) στο σπίτι τους.
Βασική αιτία της απίστευτης ταλαιπωρίας τους, ήταν το δελτίο καιρού της ΕΜΥ που έδινε στο Ιόνιο Νότιους ανέμους εντάσεως 6 μποφώρ, (που προκαλούν απαγορευτικό πλου για το συγκεκριμένο σκάφος), το οποίο σε συνδυασμό με την ασχετοσύνη των γραφειοκρατών του Ελληνικού κράτους που νομοθετούν και αποφασίζουν, οι οποίοι αντί να προστατεύσουν τους πολίτες που ταξιδεύουν στη θάλασσα, καταλήγουν να τους καταδυναστεύουν και πολύ συχνά να τους προκαλούν τεράστια προβλήματα κι εντελώς αχρείαστη ταλαιπωρία, σαν καλή ώρα!
Για να αντιληφθεί κανείς τον Γολγοθά αυτών των ανθρώπων, που συμβαίνει αρκετές φορές βέβαια κατά την διάρκεια του χειμώνα, αρκεί να σκεφθεί πως εξελίσσεται μια μέρα σαν αυτή για τον καθένα τους: Οι μαθητές για παράδειγμα, έχοντας σηκωθεί από τα άγρια χαράματα για να ταξιδέψουν μέχρι το σχολείο τους στον Μύτικα, παρακολούθησαν τα μαθήματά τους και επιστρέφοντας στο σκάφος το βρίσκουν ακινητοποιημένο λόγω του απαγορευτικού και με εντελώς άγνωστη και αβέβαιη τη συνέχεια! Τα παιδιά αυτά όμως, παρότι κουρασμένα, βρεγμένα, νηστικά και ενδεχομένως χωρίς χρήματα, είναι υποχρεωμένα να επιβιώσουν με όποιο τρόπο μπορούν, ενώ είναι πολύ πιθανόν να αναγκαστούν εκ των πραγμάτων να διανυκτερεύσουν στον Μύτικα!
Οι ταξιδιώτες από Αθήνα πάλι, ταξιδεύοντας με το λεωφορείο από τις 7 το πρωί, κάποιοι μεγάλοι στην ηλικία και κάποιοι άλλοι επιστρέφοντας από γιατρούς κι από Νοσοκομεία της πρωτεύουσας, από το μεσημέρι που έφθασαν στο σκάφος και μετά, έπρεπε να αντέξουν και να μοιραστούν την κοινή τύχη με τους μαθητές που προείπαμε καθώς και με τους άλλους ταξιδιώτες, που είχαν την ατυχή έμπνευση κι εκείνοι να βγουν (για τις δουλειές τους) από το νησί χειμωνιάτικα…
Μα και τι θα μπορούσε να γίνει; είναι πολύ πιθανόν ν΄ αναρωτηθεί ο κάθε καλόπιστος αναγνώστης. Δεν πρέπει να είναι άραγε η ασφάλεια των επιβατών το πρώτο και κυρίαρχο μέλημα, τόσο των αρχών όσο και του κράτους γενικότερα;
Εδώ λοιπόν είναι που μπαίνει η ασχετοσύνη και μάλιστα με ρόλο κυρίαρχο. Και μια που τυχαίνει να έχω επαγγελματική συνάφεια και σφαιρική γνώση για το θέμα, θα προσπαθήσω με όσο λιγότερα λόγια και όσο πιο απλά γίνεται να εξηγήσω τι ακριβώς συμβαίνει σε περιπτώσεις σαν την σημερινή.
Η ένταση του ανέμου (δηλαδή τα μποφώρ) είναι ένα πολύ κρίσιμος παράγοντας που καθορίζει την επικινδυνότητα του θαλάσσιου ταξιδιού, όμως ούτε ο μοναδικός είναι ούτε ίδιος στην κάθε περίπτωση. Γιατί στην πράξη ο άνεμος προκαλεί μεν κυματισμό, όμως το ύψος, τα χαρακτηριστικά και συνεπώς η επικινδυνότητα του κύματος εξαρτάται κι από άλλους παράγοντες. Ο κυριότερος απ΄ αυτούς τους παράγοντες είναι η (ανεμπόδιστη) έκταση της θαλασσινής επιφάνειας (το λεγόμενο φετς) στην οποία επιδρά και δημιουργεί τον κυματισμό ο άνεμος. Που με απλά λόγια σημαίνει πώς όσο πιο «ανοιχτή» είναι η θάλασσα τόσο μεγαλύτερος (και συνεπώς πιο επικίνδυνος) είναι ο κυματισμός που προκαλεί. Και όσο πιο περικλειόμενη από ξηρά (δηλαδή προστατευμένη) είναι μια θαλάσσια περιοχή, από την κατεύθυνση που πνέει ο άνεμος, τόσο μικρότερο είναι το ύψος του κυματισμού και άρα μικρότερες οι συνέπειες που δημιουργεί. Ή για να το πούμε κάπως διαφορετικά, η ίδια ένταση ανέμου δεν προκαλεί τον ίδιο κυματισμό και συνεπώς δεν έχει την ίδια επικινδυνότητα σε όλες τις περιοχές. Και για να μεταφέρουμε αυτά που είπαμε με ένα κατανοητό παράδειγμα στην περιοχή που μας αφορά, θα πούμε πως ένα ταξίδι με το συγκεκριμένο μικρό σκάφος από τον Μύτικα προς την Ιθάκη για παράδειγμα, με Νότιους ανέμους έντασης μόλις 5 μποφώρ, θα ήταν πολύ πιο επικίνδυνη περιπέτεια από ότι θα ήταν ένα ταξίδι-πέρασμα με το ίδιο σκάφος από τον Μύτικα προς την κοντινή απέναντι Επισκοπή του Καλάμου, ακόμη κι αν τότε οι (Νότιοι πάντα) άνεμοι ήταν σημαντικά ισχυρότεροι και είχαν π.χ. ένταση 7 μποφώρ…
Παρόλη την ασχετοσύνη του όμως ο νομοθέτης, λαμβάνει υπ΄ όψη του αυτή την παράμετρο, γι αυτό και δίνει μια εναλλακτική λύση, στην περίπτωση που η ένταση του ανέμου είναι μέσα (αλλά κοντά) στο όριο του απαγορευτικού και εφόσον οι τοπικές συνθήκες εξασφαλίζουν ευνοϊκότερες και ασφαλέστερες συνθήκες πλου. Τότε λοιπόν η Λιμενική Αρχή μπορεί να χορηγήσει κατ΄ εξαίρεση άδεια απόπλου, αφού όμως πριν συνταχθεί ένα «πρακτικό», στο οποίο αναγράφονται αυτές οι εκτιμήσεις και το οποίο υπογράφεται από την Λιμενική Αρχή, από τον πλοίαρχο (ή τον κυβερνήτη) και από έναν εμπειρογνώμονα που διαθέτει την σχετική γνώση και εμπειρία, (πλοίαρχο ή κυβερνήτη ή ακόμα και ντόπιο ψαρά).
Εδώ όμως είναι που σχεδόν κατά κανόνα παρεμβάλλεται η γνωστή δημοσιοϋπαλληλική ευθυνοφοβία, η οποία εμποδίζει τις τοπικές αρχές να αναλάβουν τέτοιο «ρίσκο» και ουσιαστικά ακυρώνει αυτή την δυνατότητα. Και κάπως έτσι αρχίζει η κατά κανόνα ατελέσφορη προσπάθεια να μεταφερθεί το μπαλάκι (και η ευθύνη) στην υπερκείμενη Αρχή, όπως είναι για παράδειγμα ο «Θάλαμος έρευνας και διάσωσης του Υπουργείου Ε.Ν.», όπου όμως προσκρούει στην αντίστοιχη κι εκεί δημοσιοϋπαλληλική ευθυνοφοβία, οπότε το πρόβλημα ανακυκλώνεται κι η ταλαιπωρία των εμπλεκομένων επιβατών συχνότατα καταλήγει σε μπαλάκι του πίγκ-πόγκ μεταξύ των υπηρεσιών…
Μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια που δεν πρέπει να παραβλέπεται από την Λιμενική Αρχή, είναι ότι στο χθεσινό δρομολόγιο προς Κάλαμο ένα μεγάλο μέρος των επιβατών ήταν επαγγελματίες ναυτικοί. Αυτό είναι περίπου κανόνας για όλα τα δρομολόγια του Καλάμου, δεδομένου πως ένα μεγάλο ποσοστό των μονίμων κατοίκων του είναι συνταξιούχοι ναυτικοί κι ένα άλλο μεγάλο μέρος επαγγελματίες ή ερασιτέχνες ψαράδες, πράγμα που σημαίνει πως επειδή σχεδόν όλοι τους είναι άνθρωποι της θάλασσας, μπορούν να ανταποκριθούν και να συνεισφέρουν με το παραπάνω στις ενδεχόμενες δυσκολίες ενός χειμωνιάτικου ταξιδιού. Είναι άδικο λοιπόν ν΄ αντιμετωπίζονται οι άνθρωποι αυτοί, σαν να ήταν ορεσίβιοι τσοπαναραίοι…
Για να ολοκληρώσουμε όμως την περιγραφή της σημερινής περιπέτειας των νησιωτών μας, θα πούμε πως μετά από 4-5 ώρες αναμονής τους στο λιμάνι του Μύτικα και στο σκάφος, μια αντιπροσωπεία τους από πέντε άτομα, (έμπειροι ναυτικοί οι περισσότεροι), ήρθαν με δικό τους αυτοκίνητο από το Μύτικα στο Λιμεναρχείο της Λευκάδας μήπως και πετύχουν να τους επιτραπεί η αναχώρηση. Αφού λοιπόν εξέθεσαν το σοβαρότατο πρόβλημα που δημιουργήθηκε απ΄ την απαγόρευση απόπλου και αφού παρέμειναν για αρκετή ώρα στην αναμονή στον προθάλαμο του Λιμεναρχείου, γύρισαν πίσω στο σκάφος με την ελπίδα της προβλεπόμενης μείωσης της έντασης του ανέμου και με την διαβεβαίωση των υπηρεσιακών πως θα κάνουν ότι μπορούν…
Εμείς τους συναντήσαμε αρχικά στο Λιμεναρχείο και μετά τους ακολουθήσαμε στον Μύτικα, ενώ οι ισχυρές καταιγίδες με καταρρακτώδη τη βροχή συνεχίζονταν αδιάκοπα.
Στο σκάφος βρήκαμε εξαντλημένους και απηυδισμένους από την αναμονή τους υπόλοιπους επιβάτες, ενώ μετά από λίγο ήρθαν μισοβρεγμένοι και οι μαθητές από κάποιο παρακείμενο καφενείο. Τελικά ο πολυπόθητος απόπλους δόθηκε και το σκάφος αναχώρησε με πολλή βροχή αλλά με ελαττωμένο τον άνεμο, περίπου στις 9:30 το βράδυ, δηλαδή μετά από επτάμιση ολόκληρες ώρες καθυστέρηση!
Φθάνοντας με το σκάφος απέναντι στην κοντινή Επισκοπή, όπως πληροφορηθήκαμε τηλεφωνικά, η καταρρακτώδης βροχή συνεχίζονταν και μαζί της συνεχίστηκε και η ταλαιπωρία των ταξιδιωτών. Ώσπου τελικά μεταφέρθηκαν στο χωριό του Καλάμου με κάποια οχήματα και βρεγμένοι ως το κόκκαλο, κατέληξαν στα σπίτια τους μετά τις δέκα και μισή!
Εκείνο που εμείς εντοπίσαμε στην οδύσσεια αυτή των συνδημοτών μας, ήταν η απόλυτη έλλειψη οποιασδήποτε κατανόησης και συνδρομής από πλευράς της οργανωμένης κοινωνίας μας. Αυτό ήταν και το βασικότερο παράπονό τους, ενώ όπως μου δήλωσαν, ένας τους τηλεφώνησε στο δήμαρχο Λευκάδας και του εξέθεσε το πρόβλημα, χωρίς όμως να υπάρξει κανένα έμπρακτο ενδιαφέρον ή συνδρομή εκ μέρους του, ενώ στις (αρκετές) επόμενες κλήσεις που του έκαναν, δεν απάντησε ξανά στο τηλέφωνο… Υποθέτω πως αισθάνθηκε αναρμόδιος και καθάρισε ο αιρετός…
Συμπερασματικά ήταν μια βραδιά ντροπής για την «πολιτισμένη» κοινωνία μας και για τους βολεμένους στη θαλπωρή άρχοντές μας, που όμως πρέπει να ευαισθητοποιηθούν και να γίνονται αρωγοί στους αναξιοπαθούντες αυτούς συνδημότες μας, οι οποίοι επιμένουν να φυλάνε Θερμοπύλες και να δίνουν ζωή στον τόπο τους, παρ΄ όλες τις ελλείψεις και τις μεγάλες δυσκολίες που καθημερινά αντιμετωπίζουν. Ας έχουν αν μη τι άλλο την κατανόηση, την συμπάθεια και την συνδρομή υπηρεσιών και πολιτών γιατί τους το χρωστάμε κι όχι να τους θυμόμαστε και να τους επισκεπτόμαστε μόνο κάθε που έχουμε εκλογές…
Κι ένα τελευταίο αλλά εξ ίσου σοβαρό ζήτημα: Το σκάφος στο οποίο έχει κατακυρωθεί η (επιδοτούμενη) συγκοινωνιακή γραμμή Κάλαμου – Μύτικα, επέχει και θέση ασθενοφόρου. Συνεπώς επιβάλλεται αυτό να παραμένει σε ετοιμότητα στο νησί κατά την διάρκεια της νύχτας, ιδιαίτερα το χειμώνα κι όχι να διανυκτερεύει στον Μύτικα. Γιατί αν κατά την διάρκεια μιας νύχτας σαν την χθεσινή, προκύψει ανάγκη μιας επείγουσας διακομιδής ασθενούς (όπως για παράδειγμα κάποιο έμφραγμα) και το σκάφος είναι στον Μύτικα, η πιθανότερη κατάληξη θα είναι να χαθεί ο ασθενής…

Ακολουθεί φωτορεπορτάζ:

1

Στηυν αναμονή, στον προθάλαμο του Λιμεναρχείου Λευκάδας

2

Πιο αγανακτισμένος ο Θωμάς, αφού ταξιδεύει απ΄ το πρωί (από Αθήνα)!

3

Περιμένοντας με υπομονή μέσα στο σκάφος…

4

Στην αναμονή κι οι αποσκευές, μαζί με εμπορεύματα…

5

Τόσο η “Γέφυρα”όσο και η θύρα 7 είναι έτοιμες…

7

Καταφθάνει μισοβρεγμένη κι η μαθητιώσα νεολαία

8

Η κουκούλα πλέον μπορεί να βγει!

9

Κι η αριστερή μεριά του “σαλονιού” στην αναμονή…

10

Δεξιά το σκάφος “ΙΩΑΝΝΑ”, αριστερά το περιπολικό της Λιμ. Αρχής

11

Επιτέλους! Ο απόπλους δόθηκε, το Όργανο αποβιβάζεται…

12

Προετοιμασία άπαρσης, οι νησιώτες μας χαιρετούν!

 

13

Το πρυμνιό παλαμάρι μόλα…

14

Η πρύμη ανοίγει…

15

Το σκάφος απομακρύνεται! Καλό ταξίδι ΙΩΑΝΝΑ…

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *