Συγνώμη παιδιά (άρθρο του Ν. Γαζή)

του ΝΙΚΟΥ ΓΑΖΗ

Δεν είναι στις προθέσεις μου να αποδώσω ευθύνες ή μομφές σ’ αυτούς που μας οδήγησαν σαν κράτος στον πάτο του βαρελιού της ανέχειας, της επαιτείας και του ευτελισμού. Άλλωστε ο ίδιος ο λαός, σαν παθός που είναι πλέον, έχοντας απαλλαχτεί στην πλειοψηφία του απ’ τα παραμορφωτικά γυαλιά που τόσο έντεχνα του είχαν φορέσει τα ΜΜΕ και τα πολιτικά κόμματα, έχει διαμορφώσει την δική του άποψη για το ποσοστό ευθύνης που αναλογεί σε κάθε πολιτικό πρόσωπο ή φορέα.

Με αφορμή όμως την πρόσφατη επίσκεψή μου στο χώρο του Πολυτεχνείου, που μ’ έφερε 45 χρόνια πίσω, στην μεγαλειώδη εξέγερση του 1973, αποφάσισα να επαναφέρω με μικρές αλλαγές ένα παλιότερο άρθρο μου που θεωρώ πως είναι εξίσου, αν όχι πιο επίκαιρο, απ’ ότι ήταν το 2011 που πρωτοδημοσιεύτηκε.

Θέλω λοιπόν να επικεντρωθώ και να σχολιάσω το ρόλο μιας ολόκληρης γενιάς, της δικής μου “γενιάς του Πολυτεχνείου”, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται, που ενώ πρωτοβγήκε στο προσκήνιο με την ηρωική εκείνη εξέγερση και με τις πιο αισιόδοξες προδιαγραφές, κατέληξε να αποδειχθεί η πιο καταστροφική γενιά που γνώρισε ποτέ τούτος ο τόπος στην μακραίωνη ιστορία του! Κι αυτό είναι μια πολύ πικρή διαπίστωση, δίχως ίχνος υπερβολής, παρότι δεν έχει συντελεστεί ακόμη η (όποια) οριστική κατάληξη του εθνικού δράματος το οποίο και σήμερα βιώνουμε. Γιατί βέβαια όποια εξέλιξη κι αν μας επιφυλάσσει το μέλλον, ακόμη και την πιο ευνοϊκή, δεν αναιρεί ούτε διαγράφει τον εθνικό εξευτελισμό που έχουμε υποστεί σαν έθνος, ούτε και θα απαλλάξει την ένοχη γενιά μου απ’ τις βαρύτατες εθνικές της ευθύνες…

Ηλικιακά ανήκω κι εγώ στην γενιά του Πολυτεχνείου και ομολογώ πως ντρέπομαι ιδιαίτερα γι αυτό. Αν και ποτέ δεν είχα κάποιο διακριτό πολιτικό ρόλο κι ούτε την παραμικρή συμμετοχή στο πάρτυ της αχαλίνωτης μάσας που ακολούθησε και με το οποίο ανταμείφτηκαν οι περισσότεροι απ’ τους πρωταίτιους των ηρωικών γεγονότων, νοιώθω ένοχος για την ανοχή και την αδράνειά μου, αφού ούτε αντιτάχθηκα ούτε πολέμησα την γενικευμένη ηθική κατρακύλα της γενιάς μου, όταν αυτή «ήρθε στα πράγματα».

Μέσα σ’ αυτή την κατάπτωση λοιπόν, η ηρωική φρουρά του Πολυτεχνείου στην πλειοψηφία της κατέληξε αργυρώνητη, αφού εξαργύρωσε την αντίστασή της στη χούντα με θαυμαστές πολιτικές καριέρες και με βαριές υπουργικές ή διευθυντικές πολυθρόνες του δημόσιου τομέα. Κι εμείς οι υπόλοιποι όμως είμαστε συνυπεύθυνοι, γίναμε κοινωνοί και συμμέτοχοι μιας γενικευμένης ανήθικης και αμφίδρομης συναλλαγής με τους προαναφερόμενους καρεκλοθηρευτές!

Έτσι, καταργήσαμε αξίες και ηθική, ισοπεδώσαμε παραδόσεις και ιδανικά και καταλήξαμε να θεωρούμε τον τίμιο πολίτη “αφελή” και όποιον κάνει ειλικρινή φορολογική δήλωση μαλ…! Παράλληλα αναγάγαμε σε ιδανικά μας πρότυπα τον απατεώνα, το φοροκλέφτη και τον πρωταθλητή της αρπαχτής, τους αποκαλέσαμε μάλιστα με κρυφό θαυμασμό «γάτες με πέταλα» και ποιος λιγότερο ποιος περισσότερο, προσπαθήσαμε να τους μιμηθούμε…

Κοντολογίς με την δράση ή με την παθητική ανοχή μας, συμμετείχαμε όλοι στην δημιουργία του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος και του αρρωστημένου οικονομικού περιβάλλοντος, που τελικά μας έριξαν στο πηγάδι που βολοδέρνουμε σήμερα!

Αμέτρητες είναι οι αμαρτίες κι οι ευθύνες που βαραίνουν την καταραμένη γενιά μας, που δυστυχώς άσκησε την εξουσία στα περισσότερα απ’ τα τελευταία 25-30 χρόνια. Συμμετέχοντας στις παντός χρώματος κυβερνήσεις μέχρι σήμερα, μας οδήγησαν στον γνωστό ψευδεπίγραφο και πλαστό ευδαιμονισμό με δανεικά, τον οποίο αλίμονο, θα ξεπληρώνουν αρκετές απ’ τις γενιές της πατρίδας μας που θα ακολουθήσουν…

Το χειρότερο όμως απ’ τα «κατορθώματά» μας, είναι που κλέψαμε την ελπίδα και τ’ όνειρο απ’ την νέα γενιά! Εμείς, τα υποσιτισμένα μειράκια της δεκαετίας του πενήντα, που προσπαθούσαμε να στυλωθούμε με την σκόνη γάλατος και το κίτρινο τυρί της ΟΥΝΡΑ που μοιράζονταν τότε στα σχολεία, γιομίσαμε προγούλια, χοληστερίνη και τριγλυκερίδια και γίναμε οι καλύτεροι πελάτες των καρδιολόγων αρχικά και των γνωστών …”εργολάβων” στη συνέχεια! Ευνοημένοι διάδοχοι της άτυχης και ταλαιπωρημένης γενιάς της κατοχής, του εμφυλίου και της μετανάστευσης, ευτυχήσαμε να μεγαλώσουμε ταυτόχρονα με τις σπουδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας και βιώσαμε την φανταστική αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου που επέφερε η μαζική εξάπλωση του ηλεκτρικού ρεύματος στην επαρχία κι όλα τα τεχνολογικά καλούδια που επακολούθησαν…

Παράλληλα βγήκαμε στην αγορά εργασίας στην χρυσή  περίοδο των εργαζομένων (στην δεκαετία του ’70), τότε που οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης σε συνδυασμό με τους φιλεργατικούς νόμους που είχε εφαρμόσει η επικράτηση της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη, δημιούργησαν ιδανικό περιβάλλον εργασίας! Και σε συνδυασμό με την δωρεάν παιδεία που είχε εφαρμοστεί στην πατρίδα μας λίγο νωρίτερα και είχαμε την τύχη να εκμεταλλευτούμε, είχαμε τη δυνατότητα, ακόμη κι όσοι προερχόμαστε απ’ τα πιο λαϊκά στρώματα, να εξελιχτούμε και να ανελιχθούμε στα ψηλότερα επίπεδα.

Αποτέλεσμα όλων αυτών των παραγόντων ήταν η πλειοψηφία της δικής μας γενιάς να ευδοκιμήσει με σχετική ευκολία και παρά τις λειψές σπουδές και τα μειωμένα προσόντα μας, να διαγράψουμε πολύ επιτυχημένες επαγγελματικές διαδρομές! Έτσι δεν ήταν καθόλου περίεργο που αρκετοί απ’ τους συμμαθητές μου, μετριότατων επιδόσεων, βαθμών και προσόντων, έκαναν καριέρα διευθυντή σε δημόσιες υπηρεσίες με μοναδικό τίτλο σπουδών τους το απολυτήριο του εξατάξιου τότε Γυμνασίου (σημερινού Λυκείου)!

Μ’ άλλα λόγια, εμείς είχαμε την τύχη και την ευτυχία να ξεκινήσουμε τη ζωή μας και να κάνουμε καριέρα σ’ ένα περιβάλλον διαμετρικά αντίθετο απ’ το απελπιστικό εργασιακό περιβάλλον που καλούνται να δραστηριοποιηθούν οι σημερινοί νέοι. Και οι κύριοι υπεύθυνοι γι αυτή την αφόρητη κατάσταση και για την ανύπαρκτη προοπτική τους είμαστε εμείς, τα μέλη της καταραμένης γενιάς του ευδαιμονισμού με δανεικά, που απ’ τη μια πλευρά υποθηκεύσαμε με αφροσύνη το μέλλον της πατρίδας μας και των επόμενων γενεών κι απ’ την άλλη, σαν κάκιστοι γονείς, δεν εκπαιδεύσαμε τα παιδιά μας κατάλληλα, για να επιβιώσουν στο τρομακτικό αυτό περιβάλλον που τους ετοιμάσαμε για να ζήσουν.

Ας έχουμε λοιπόν τουλάχιστον την ευθυκρισία να τους ζητήσουμε συγνώμη, έστω κι αν αυτό καθόλου δεν θα βελτιώσει την δραματική θέση στην οποία τους βάλαμε. Θα είναι όμως κάποια ηθική έστω ικανοποίηση γι αυτούς και το σπουδαιότερο, η συνειδητοποίησή της ίσως να περιορίσει την κακή μας συνήθεια να παρασταίνουμε από πάνω και τους κριτές τους…

Στο κάτω-κάτω της γραφής, την δικαιούνται…

Συγνώμη παιδιά!

(Το άρθρο αυτό -με μικρές προσθήκες- πρωτοδημοσιεύθηκε τέτοιες μέρες του 2011)