Στο έλεος (ενδεχόμενης) πυρκαγιάς οι κάτοικοι Νεοχωρίου

Πανέμορφο το κατάφυτο χωριό Νιοχώρι με την μοναδική θέα, “κάθεται” όμως πάνω σε μια βόμβα σε περίπτωση φωτιάς… Γιατί είναι το μοναδικό χωριό της Λευκάδας οι κάτοικοι του οποίου δεν θα έχουν δυνατότητα διαφυγής στην περίπτωση που πιάσει φωτιά η πλαγιά που “φιλοξενεί” την μοναδική οδική του πρόσβαση!

***

Η Πατρίδα μας ζει τις τελευταίες μέρες σε συνθήκες πρωτόγνωρου καύσωνα, ο οποίος μάλιστα προβλέπεται να συνεχιστεί. Και όπως -δυστυχώς- ήταν αναμενόμενο, αναρίθμητες είναι οι διάσπαρτες πυρκαγιές που κατακαίουν την ύπαιθρο απειλώντας οικισμούς και κατοίκους. Έτσι μέχρι στιγμής έχει καεί μεγάλος αριθμός σπιτιών, έχουν  γίνει εκατοντάδες απεγκλωβισμοί, ενώ πολλές χιλιάδες είναι οι κάτοικοι που ειδοποιήθηκαν (με τα γνωστά SMS της Πολιτικής Προστασίας) κι εγκατέλειψαν εσπευσμένα τα σπίτια και τους οικισμούς τους που κινδυνεύουν.

Είναι πραγματικά φοβερό να ειδοποιείσαι ξαφνικά να εγκαταλείψεις το σπίτι σου -και ότι έχεις μέσα σ΄ αυτό- προκειμένου να σωθείς απ΄ την φωτιά ο ίδιος. Όμως αυτό δεν είναι το χειρότερο που μπορεί να σου συμβεί. Γιατί υπάρχουν και χειρότερα!!

Όπως για παράδειγμα αυτό που συμβαίνει στους κατοίκους του Νεοχωρίου, που είναι οι μοναδικοί Λευκαδίτες με το θλιβερό “προνόμιο” να μην μπορούν να εγκαταλείψουν τα σπίτια και το χωριό τους με τα οχήματά τους, (καθόσον δεν υπάρχει δυνατότητα οδικής διαφυγής), στην περίπτωση που πιάσει φωτιά ο μοναδικός δρόμος του!

Η πλαγιά απ΄ την οποία διέρχεται ο μοναδικός δρόμος (συνδέοντας το χωριό με το Νυδρί και τον έξω κόσμο γενικότερα), εκτός από κατάφυτη είναι και ολόρθη!…

Είναι τόσο πυκνή η βλάστηση που δεν φαίνεται ούτε καν η χάραξη του δρόμου (τον οποίο εμε ίς που ξέρουμε, σημειώνουμε με τα κίτρινα βέλη…)

Η δε χλωρίδα της περιοχής είναι ότι πιο εύφλεκτο!Προσέξτε την:  Πεύκα, κυπαρίσσια, ελιές, πουρνάρια, σπάρτα, ασφελαχτοί κι  ανάμεσά τους άφθονα τα ξερόχορτα…

Και βέβαια ο δρόμος που μετά βίας φθάνει τα 3,5 με 4 μέτρα πλάτος, σε συνδυασμό με το πανύψηλο τείχος της χλωρίδας εκατέρωθεν, που σχεδόν ακουμπάει η μια πλευρά την άλλη, δεν επιτρέπει ούτε σκέψη να γίνεται για αμυντικό μέτωπο, που θα σταματήσει ενδεχόμενη φωτιά…

Ίδια κι ακόμη χειρότερη -από πλευράς πυκνής χλωρίδας- η κατάσταση που επικρατεί και μέσα στο χωριό…

Αλλά κι όπου η πυκνότητα των δένδρων είναι -ας πούμε- μικρότερη, η εν αφθονία ξερή βλάστηση (ιδίως τούτη την εποχή), μάλλον δημιουργεί μεγαλύτερο κίνδυνο…

Τέτοιον που μόνη ελπίδα για να ξεπεραστεί φοβάμαι πως είναι η παρέμβαση της ίδιας της Ευαγγελίστριας, στο έμπα του χωριού… Όμως ως πότε κι αυτή θα παρεμβαίνει όταν εμείς δεν κάνουμε τα αυτονόητα;

***

Για ν΄αφήσουμε όμως τα άνωθεν και να επικεντρωθούμε στα ανθρώπινα, μοναδική επιλογή σωτηρίας των κατοίκων απομένει ο …ποδαρόδρομος, αν βέβαια υποθέσουμε πως διαθέτουν την απαιτούμενη φυσική αντοχή, αλλά κι ότι θα έχουν τον χρόνο για να διασχίσουν τις κατάφυτες πλαγιές που περιβάλλουν το χωριό, στις οποίες η κλίση του εδάφους συχνά φθάνει και ξεπερνά τις 70 μοίρες από το οριζόντιο επίπεδο, κάτι που σημαίνει πως εκεί η φωτιά κινείται και μεταδίδεται με αστραπιαία ταχύτητα!

***

ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ

Κι όμως στην περιοχή υπάρχουν κάποιοι αγροτόδρομοι -ή μήπως δασικοί δρόμοιΙ(;)- που ανοίχτηκαν πριν από κάποιες δεκαετίες και εξυπηρετούσαν και αυτόν τον σκοπό. Συγκεκριμένα υπάρχουν τέσσερις τέτοιοι δρόμοι, οι οποίοι όμως λόγω μη συντήρησής τους, ουσιαστικά έχουν αχρηστευτεί αφήνοντας τους κατοίκους στο έλεος της φωτιάς και της τύχης στην περίπτωση που αποκλειστεί από φωτιά η μοναδική οδική πρόσβαση από το Νυδρί. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά σε τέτοια περίπτωση, στερούν και την δυνατότητα στα επίγεια πυροσβεστικά μέσα να έρθουν στο χωριό από άλλες κατευθύνσεις ώστε να οργανώσουν μέτωπο κατά της φωτιάς. Με άλλα λόγια, όπως είναι η κατάσταση σήμερα αν πιάσουν φωτιά η πλαγιά μεταξύ Παλαιοκατούνας και Νιχωριού, το πυροσβεστικό μέτωπο άμυνας με επίγεια μέσα που θα μπορεί να στηθεί, θα είναι κάπου στην κορυφογραμμή της Ελάτης, στον δρόμο της παλιάς κεραίας του ΟΤΕ!

Οι …κάποτε δρόμοι που λέμε είναι …τρεισήμισι και είναι όλοι χωματόδρομοι:

Ο ένας ξεκινάει από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου στην Δυτική άκρη του Νεοχωρίου (είναι αυτός που σημειώνεται με μπλε τελίτσες) και πηγαίνοντας ΝΔ φθάνει στον ασφαλτόδρομο που συνδέει το Άλατρο με τον Άγιο Ηλία. Όμως πέρα από τις αρκετές επισκευαστικές επεμβάσεις που έχει ανάγκη αυτός ο δρόμος προκειμένου να γίνει βατός και λειτουργικός, στα 3,4 Χιλιόμετρα από το Νιοχώρι διακόπτεται (και συνεπώς αχρηστεύεται εντελώς) λόγω μικρής σχετικά  κατολίσθησης (είναι στο σημείο 6 στον χάρτη) κι ενώ απομένουν 1,5 χιλιόμετρα ακόμη για να φθάσει (στο σημείο 7) στην άσφαλτο, απ΄ την οποία μπορεί κανείς να κινηθεί είτε αριστερά προς  Άλατρο-Χαραδιάτικα κ.λ.π. είτε δεξιά προς τον Άγιο Ηλία κ.λ.π.

Ο άλλος δρόμος (που είναι με κίτρινες τελίτσες στον χάρτη) ξεκινάει από την ίδια αφετηρία (τον Άγιο Δημήτριο) και με ίδια κατεύθυνση με τον προηγούμενο, όμως στα 350 μέτρα στρίβει δεξιά με προορισμό την Εγκλουβή (ή την Βαυκερή). Ανηφορίζει περνώντας κατά σειρά απ΄ τις τοποθεσίες  “Πίσω Χωριό”, “Κακή Σκάλα” και “Δόξος ο Θέος” και μετά από 3,3 Χιλιόμετρα δύσκολου και συχνά πολύ στενού χωματόδρομου φθάνει στον ασφάλτινο δρόμο Εγκλουβή– Βαυκερη (μέσω Ασωμάτων). Από εκεί στρίβοντας αριστερά στα 4,6 Χλμ είναι η Εγκλουβή ή στρίβοντας δεξιά στα 2,4 Χλμ είναι η Βαυκερή κ.λ.π.

Προσοχή:Θα πρέπει να πούμε πως ο συγκεκριμένος χωματόδρομος είναι βατός μόνο σε τετρακίνητο όχημα που διαθέτει και αργό διαφορικό, αλλά και έμπειρο και αποφασισμένο οδηγό. Τα κοινά οχήματα αποκλείονται γιατί θα μείνουν στα μισά και τότε θα κλείσουν εντελώς το δρόμο, συνεπώς επ’  ουδενί δεν μπορεί  να θεωρηθεί σαν οδός διαφυγής…

Οι …ενάμισι επόμενοι δρόμοι έγιναν με σκοπό να συνδέσουν το Νιοχώρι με τα “Μερτερά” (είναι η περιοχή της Κοινότητας Βαυκερής όπου σήμερα υπάρχουν καμιά δεκαριά βίλες) και με τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο Νυδριού -Βαυκερής, πλην όμως ο ένας (με τις κόκκινες τελίτσες) που ξεκινάει απ΄ τον Αη Δημήτρη και περνάει Δυτικά του λόφου του Αη-Βλάσση και παλιά είχε ολοκληρωθεί, σήμερα έχει καταστραφεί στο σημείο  3 STOP 2,7 Χλμ από την αφετηρία του και δεν γνωρίζω πιο πέρα σε τι κατάσταση είναι παρότι είναι φωτογραφημένος από το Google, καθότι απαιτούνται ειδικές ορειβατικές ικανότητες που ο γράφων τουλάχιστον στερείται.

Ο άλλος (ο μισός με το ρόζ χρώμα στον χάρτη)  δρόμος ξεκινάει από το πρώην δημοτικό σχολείο Νεοχωρίου, περνάει από τον χείμαρρο “Κούταβο” και στην συνέχεια απ΄ την “Πλωρή”, Ανατολικά του λόφου “Αη Βλάσσης” και καταλήγει λίγο μετά το εξωκλήσι του Αη-Γιώργη στην περιοχή “Βατιάς”.  Εκεί (στο σημείο 7 STOP) 0,75 Χλμ από την αφετηρία διακόπτεται,  καθότι στην  συνέχεια το έδαφος είναι έντονα αργιλώδες, κρατάει νερό και λάσπη και πολύ δύσκολα θα στεριώσει δρόμος. Γι αυτό και ξέμεινε ημιτελής τόσα χρόνια, μολονότι η απόσταση από τα Μερτερά, μετά τον χείμαρρο του “Μαραθιά” (όπου σήμερα υπάρχει δρόμος, στον χάρτη από το 7  στο 8) ) είναι μάλλον λιγότερο από χιλιόμετρο.

Ανακεφαλαιώνοντας μπορούμε να πούμε ότι:

1. Σήμερα δεν υπάρχει δρόμος διαφυγής από το Νιοχώρι αν υπάρξει φωτιά και αποκλειστεί η μοναδική οδική σύνδεση με Νυδρί,
2. Οι δρόμοι προς Άλατρο-Αγιο Ηλία  και προς Εγκλουβή-Βαυκερή χρειάζονται -και πρέπει να δεχθούν- επισκευαστικές παρεμβάσεις και βελτιώσεις, για να ανταποκριθούν σ΄ αυτό τον ρόλο.
3. Σε επόμενη ανάρτησή μας θα έχουμε με λεπτομέρειες και με φωτογραφική τεκμηρίωση, ποια ακριβώς είναι η κατάστασή τους και τι παρεμβάσεις χρειάζονται, ώστε να λυθεί το τεράστιο αυτό πρόβλημα.

ΦΩΝΗ ΒΟΩΝΤΟΣ…

Σαν ενδιαφερόμενος ο ίδιος, αλλά και σαν εκλεγμένος δημοτικός σύμβουλος της περιοχής, έχω κρούσει έγκαιρα τον κώδωνα του κινδύνου με δημοσιεύματα και θεσμικές παρεμβάσεις μου προσπαθώντας όπως μπορούσα να βοηθήσω να λυθεί το πρόβλημα.

Απευθύνθηκα μάλιστα προ καιρού και στον πρόεδρο της Κονότητας Νεοχωρίου, αλλά  συνάντησα άρνηση αφού αυτός επέμενε πως δεν υπάρχει πρόβλημα κι ότι οι δρόμοι είναι βατοί και ανοιχτοί για διαφυγή. Ίσως είχε ήδη στείλει την δική του εισήγηση και μη θέλοντας να την ακυρώσει επέμεινε. Δεν ξέρω.

Πέρα όμως από τα δημοσιεύματα και από τις επαφές μου με τον πρόεδρο, ενημέρωσα σχετικά με το πρόβλημα τον Αντιδήμαρχο Ελλομένου και στην συνέχεια με κάθε ευκαιρία, έφερνα το ζήτημα στο Δημοτικό Συμβούλιο αρκετά πριν αρχίσει η θερινή (επικίνδυνη) περίοδος. Έμαθα ότι ο Αντιδήμαρχος ανταποκρίθηκε και ανέβηκε στο χωριό για έναν επί τόπου έλεγχο, συνοδευόμενος μάλιστα από μηχανικό του Δήμου,  όμως κόλλησαν στον πηλό στον Βατιά που προαναφέραμε, έφυγαν και έκτοτε ουδέν γνωρίζω.

Οι προσπάθειες μου στο Δημοτικό Συμβούλιο δεν τελεσφόρησαν, οπότε σαν αναπληρωματικό μέλος της Οικονομικής Επιτροπής, φρόντισα να συμμετάσχω ο ίδιος (αντί του τακτικού μέλους της συναδέλφου μου κας Σεβαστής Ρεκατσίνα) στην συνεδρίασή της (με τηλεδιάσκεψη), της 29ης Ιουνίου 2021, επειδή ένα από τα θέματα ήταν η έγκριση της βελτίωσης των δρόμων για λόγους πυροπροστασίας. Εκεί είχα την ευκαιρία να διαφωνήσω και να καταψηφίσω την  εισήγηση.

Έχει ενδιαφέρον όμως να αναφερθεί εδώ τι ακριβώς έγινε σ΄ αυτή την συνεδρίαση. Ο γράφων λοιπόν αντέδρασε στην εισήγηση της δημοτικής Αρχής, η οποία βασισμένη στην έκθεση του προέδρου της Κοινότητας, προέβλεπε μια μικρή παρέμβαση σε κάποια άλλα επουσιώδη σημεία των αργοτ0δρόμων. Τότε επανέλαβα την πάγια άποψή του, ότι δεν υπάρχει καμιά οδός διαφυγής για τους κατοίκους του Νεοχωρίου, κι αυτό το πρόβλημα πρέπει να λυθεί άμεσα. Τότε ο Δήμαρχος που ήταν και ο εισηγητής, κάλεσε στο τηλέφωνο τον πρόεδρο της Κοινότητας να πει την άποψή του στην Επιτροπή. Αυτός επανέλαβε την γνωστή του θέση, πως οι δρόμοι είναι βατοί κι επέμεινε στην εκτίμηση που είχε καταθέσει και με την οποία ζητούσε βελτίωση σε κάποια μέτρα από έναν μουλαρόδρομο στα “Μισοράχια” που χρησιμοποιούσαν παλιά οι Εγκλουβησάνοι για ν΄ ανέβουν απ΄την Παλιοκατούνα στην Εγκλουβή.

Κι εδώ ξεκινάει το ζουμί: Υπέρ της εισήγησης -εκτός βεβαίως του εισηγητή Δημάρχου- τάχθηκαν η κα Μαργέλη και ο αντιδήμαρχος κ. Βικέντιος, χωρίς πολλά σχόλια. Ο αντιδήμαρχος κ. Αναστάσιος Γαζής όμως, που εκλέγεται στην περιοχή Ελλομένου, προτίμησε και να τεκμηριώσει την (θετική) ψήφο του διαφωνώντας με τον γράφοντα (που είχε εξηγήσει πως το μεγάλο πρόβλημα του δρόμου είναι μετά τις κεραίες και κοντά στο Άλατρο), λέγοντας ότι ο συγκεκριμένος δρόμος (προς Άλατρο) είναι εντάξει αλλά εμφανίζει παροδικό πρόβλημα εκεί που διασταυρώνεται με τον χείμαρρο “Ζάσταβα”(;) πρόβλημα όμως που μετά τις βροχές ξεπερνιέται! Δεν ξέρω που εμφανίζουν προβλήματα τα …Ζάσταβα ή τα …Γιούγκο, ούτε και που βρήκε την ονομασία αυτή ο αντιδήμαρχος. Εγώ πάντως, όπως και όλοι οι ντόπιοι άλλωστε, τον ένα χείμαρρο (τον μεγάλο) τον λέμε “Κακό Λαγκάδι” και τον επόμενο που είναι διακόσια μέτρα Νοτιότερα τον λέμε “Τροποί” (οι Τροποί). Το άλλο που ξέρω -και θα του το αποδείξω με φωτογραφικά ντοκουμέντα, στην επόμενή μου ανάρτηση- είναι πως και οι δύο χείμαρροι δεν προκαλούν κανένα απολύτως πρόβλημα, τουλάχιστον από τότε που -πριν πάρα πολλά χρόνια- απέκτησαν τσιμεντένια γεφύρια και μάλιστα με τσιμεντοσωλήνες ικανού διαμετρήματος…

Ο μοναδικός έτερος σύμβουλος της αντιπολίτευσης στην Επιτροπή, ο κ. Σέρβος, ίσως και λόγω συντροφικής αλληλεγγύης, συντάχθηκε με την άποψη του προέδρου της Τοπικής Κοινότητας και ψήφισε την εισήγηση.

Σε ότι με αφορά αρνήθηκα να αντιπαρατεθώ με τον πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας, αφού άλλωστε δεν ήταν η πρώτη φορά που διαφωνήσαμε γι αυτό -αλλά και για πολλά άλλα- θέματα. Είπα όμως προς όλους όσους ασπάστηκαν την άποψή του, πως προκαλώ οιονδήποτε θέλει να έλθει με το αυτοκίνητό του να με πάρει και ν΄ ανέβουμε μαζί στο Άλατρο ή και στην Εγκλουβή. Αν καταφέρει να φτάσουμε έστω και στον έναν από τους δυο αυτούς προορισμούς, εγώ θα παραδεχθώ το λάθος μου και θα του ζητήσω δημοσίως συγνώμη. Αν πάλι δεν τα καταφέρει, τότε ας βρει τρόπο να γυρίσει το όχημά του πίσω. Εγώ γυρίζω και με τα πόδια… Δυστυχώς όμως -και παρότι η πρόκληση παραμένει ανοιχτή- κανένας δεν ανταποκρίθηκε…

Τελικά και όπως είναι γνωστό, όλοι οι αιρετοί κρινόμαστε απ΄ τους δημότες. Ομολογώ πάντως πως εντυπωσιάστηκα απ΄το επίπεδο υπευθυνότητας των συναδέλφων μου στην Επιτροπή, για ένα ζήτημα που αφορούσε την ζωή και την ασφάλεια των συμπολιτών μας. Γιατί το λιγότερο που θα περίμενε κανείς, θα ήταν να μην πάρουν απόφαση μέχρι να βεβαιωθούν οι ίδιοι ή μέσω κάποιου δικού τους ανθρώπου που τον εμπιστεύονται, για την πραγματική κατάσταση. Κατανοώ βέβαια πως γενικότερα ήταν βολική η προεδρική εκτίμηση, όχι όμως στην περίπτωση που αφορά αδιαπραγμάτευτα αγαθά…